Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muxammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

2.3.Hisob - kitob va texnik elektr ta'minotini tekshirish va nazorat qilishni avtomatlashtirish tizimi(ENHAT) va uning talablari.

Elektr ta'minotini tekshirish va nazorat qilishni avtomatlashtirish tizimi(ENHAT) texnik hisob kitoblarni amalag oshirish imkoniyatlari va unga qo‘yilgan talablar to‘g‘risida ma’lumotlar keltirilgan.

Tayanch iboralar: Korxonada ENHAT tizimini hisob-kitobga olish va texnik hisobga olish qurilmalari, texnik nazorat davlat reyestiri, texnologik jarayonini boshqarish avtomatlashtirilgan tizimi (TJ BAT), mikroprotsessorli hisoblagich, kommunikatsion, RS-232, RS-435, IRPS ketma-ket interfeyslar, ethernet lokal tarmoq, Profi Bus, CAN Bus shinalar.

Korxonada ENHAT tizimini hisob-kitobga olish va texnik hisobga olishga ajratiladi. Hisob-kitobga olish- bu elektr energiyasi va quvvatini hisobga olish - elektr energiyasi (quvvati) sarfini hisobga olish, shu jumladan jamlovchi qurilmalar hamda elektr energiyasini hisobga olish va nazorat qilishning avtomatik tizimlari, iste'mol qilingan elektr energiyasi va quvvatining haq to‘lanishi uchun lozim bo‘lgan hisob, unda hisobga olish hajmi hisobga olish priborning ko‘rsatkichlari asosida aniqlanadi. Texnik yoki nazorat hisobga olish - bu nazorat qilish uchun foydalaniladigan hisobga olish pribori, uning ko‘rsatkichlari asosida alohida sexlar, texnologik liniyalar, ko‘p energiya sarflaydigan uskunalar va shu kabilardagi elektr energiyasi (quvvati) sarfini aniqlanadigan hisoblagichlar. Bozor munosabatlari rivojlanib borganligi uchun korxonalarning restruktarizatsiya tufayli alohida xo‘jaliklarga va mustaqil hisob-kitobini yurituvchi bo’limlarga ajraganligi - subiste'molchilar, ularning hisob-kitobga olish va texnik hisobga olish funksiyalari umumiy bitta doiradagi hisobga olish tizimiga keltiriladi.

ENHAT tizimini hisob-kitobga olish va texnik hisobga olish alohidada tizim bo‘lib ishlashi yoki birgalikda bitta tizimda ishlashi mumkin. Hisob-kitobga olish va texnik hisobga olish o’ziga xosligi bilan ajralib turadi. Hisob-kitobga olish - bu konservativ yani o‘zgarmay turadi, u mustaxqam energiyata'minot sxemasiga ega, unda hisobga olish nuxtalari juda kam, o‘lchov hisoblagichlarni urnatalish talabi - aniqlik sinfi juda yukori (aniqliq sinfi 0.2-0.5S), o‘rta va kuyi bosqichlardagi ENHAT tizimini o‘lchov anjomlarini davlat o‘lchov anjomlari reyestridan tanlanadi. Bundan tashkari hisob-kitobga olish sistemasi majburiy xolda muxirlanadi bu korxona personali tomonidan har-xil operativ o‘zgartirilishlarni kiritishga yo‘l koymaydi va ma'lumotni saqlaydi.