Axborot texnologiyalari universiteti

6.2. Turli joylarda qo‘llanuvchi optik kabellarning tuzilishlari.

 

Optik kabelning konstruktiv tuzilishida kabellarning yotqizilishi va ekspluatasiya 

qilish sharoiti albatta e’tiborga olinadi. 

Yer osti kabellari.

 Hozirgi zamon optik kabellarining yotqizilishida kabel 

yotqizgichlar yordamida yoki oldindan tayyorlangan transheyalarga yotqizilib, ular 

kabelni har qanday yuklamalardan muhofazalashni talab etmaydi. Ammo ekspluatasiya 

sharoitida optik kabelni vertikal ravishda ko‘miladigan tuproq bosadi. Bundan tashqari 

agar optik kabel avtomobil harakatlanuvchi yo‘lning tagiga yotqizilgan bo‘lsa, u holda 

yotqizilgan kabelga harakatlanuvchi avtotransport bosimi ham qo‘shimcha ravishda 

bosadi. 

---

Optik kabelni o‘rab turuvchi muhit haroratini o‘zgarishi o‘z navbatida mexanik 

ta’sirlarga sabab bo‘ladi. Optik kabelga tuproq tomonidan turli haroratning chiziqlik 

kengayishi hisobiga tashqi kuch ta’sir etadi, bu esa kabelni o‘zida ko‘ndalang 

strukturaning bir jinsli bo‘lmaganligi hisobiga ichki kuchlanish hosil bo‘ladi. 

Optik kabelga shuningdek tuproq qa’ridagi  turli xil ximiyaviy agressiv 

aralashmalar va namlik ta’sir ko‘rsatadi va  u optik kabelning xizmat ko‘rsatish 

muddatini va mustahkamligini chegaralaydigan asosiy faktor bo‘lib hisoblanadi.   

 Ko‘rib chiqilgan ekspluatasiya sharoitlari yer ostida yotqiziluvchi optik 

kabellarning konstruktiv tuzilishini aniqlab beradi, bular: optik tolaning bemalol 

joylanishi optik tolaning spiral oraliqlariga yoki modullarini gidrofob kompaundlar yoki 

boshqa muhofazalovchi qoplamalar va to‘qimalar yoki zirx qoplami yordamida optik 

tolalarni to‘ldirish yo‘li bilan germitizasiya qilinadi 6.4-rasmda ko‘plab ravishda 

qo‘llanuvchi yer osti optik kabelning konstruktiv tuzilishi keltirilgan. Kabelning bir 

qancha   konstruktiv elementlari metal elementlarsiz bo‘lishi mumkin.

 

 

6.4-rasm. Yer osti  optik kabelining ko‘ndalang kesimi yuzasi: 1-markaziy 

kuchlantiruvchi element ; 2- optik tola; 3- optik modul; 4-muhofazalovchi qobiq; 

5-gidrofob kompaund; 6-zirx qoplami; 7-tashqi qobiq.