«axborot-kommunikatsiya texnologiyalar va tizimlar»

3.10-rasra. Mikrokompyuterdagi qattiq disk6
3.3.M a’lum ot tashuvchi vositalar.
Optik disklar
Audio CD ni ishlatgan har bir kishi optik disklar bilan tanish. 
Optik disk ко ‘chuvchi disk hisoblanadi, odatda diametri 4,75 inch
va qalinligi 1/20 inch dan ко ‘ra kamroq bo ‘ladi.Ma ’lumotlar ustiga
yoziladi 
va 
lazer yorug'ligi orqali o'qiladi. 
Audio CD 74 minutlik 
hajmdagi stereo ovozni saqlay oladi , lekin k o ‘pchiligi birlashgan 
matnli, tasvirli, ovozli m ultim ediya dasturlarini tarqatish uchun 
foydalaniladi.
O ptik disklam ing zich saqlash jo y i juda katta b o ‘ladi, saqlash 
qiymati ju d a past va foydalanish vaqti nihoyatda tez. O ptik disk 
ko‘pi bilan 4,7 GB m a’lumotni saqlay oladi. Bu 1 millionta sahifaga 
teng. Deyarli har bir ShK bugun CD va DVD ko‘rinishida sotiladi , 
shuningdek audio CD ni ham o ‘qiy oladi. Bular yozish va qayta 
yozishga mos variantlari bilan birga optic diskning kompyuterda 
foydalanishdagi 2 ta asosiy turi hisoblanadi. 3 .11-rasmdagi shakl CD 
va DVD dan qanday foydalanishni k o ‘rsatadi.
6 J.B .D ix sit “ F u nd am en tals o f c o m p u ter p ro g ram m in g and IT” 2011. 20 p.
61

---

3.11-rasm. CD va DVD disklar
Optik disklaming quyidagi turlari mavjud:
1) CD-ROM - COM PACT DISK READ ONLY M EM ORY.
2) CD-R - COM PACT DISK RECORDABLE.
3) C D -R W - COM PACT D ISK REW RITABLE.
4) DVD-ROM - DIGITAL VERSATILE DISK OR DIGI­
TAL VIDEO DISK, READ ONLY MEMORY.
1. CD-ROM - faqat m a’lum o‘qish uchun. 
ShK foydala- 
nuvchilari uchun optik diskning eng yaxshisi CD-ROM. CD-ROM 
optik disk hisoblanib matn, grafik va ovoz saqlashda foydalaniladi.
2. CD-R - bir marta yozish uchun . 
CD-Rga 
fa q a t bir marta
yoza olamiz ammo bir nechamarta о ‘qishimiz mumkin. 
Siz diskda 
har qanday CD-ROMli va haqiqiy dasturli ShK ni tasvirlay olasiz. 
K o‘pchilik yangi kompyuterlar CD-R bilan jihozlanadi.