Axborot iste’moli madaniyati va uni rivojlantirish yo‘llari bobning qisqacha mazmuni

5.2-§. SHaxs axborot iste’moli madaniyatiga
ommaviy axborot vositalarining ta’siri 
Ommaviy axborot vositalarini ijobiy ta’siri. 
Ta’sir – 
individ tomonidan boshqa kishi (ta’sir ob’ekti) xulq-
atvori, uning ko‘nikmalari, maqsadlari, tasavvuri va baholashini u 
bilan hamkorlik orqali o‘zgartirish jarayoni va natijasi. 
Pedagogik ta’sir – 
pedagog tomonidan bola(lar) ongiga ijobiy 
ta’sir qilish, ularni ishontirish maqsadini ko‘zlaydi. U ikki xil usulda 
amalga oshiriladi: 1) verbal (nutq orqali) ta’sir ko‘rsatish; 2) noverbal 
(nutqsiz) ta’sir ko‘rsatish. Pedagogik ta’sir etish texnikasi va qurollari, 
axborot mazmuni va didaktik maqsadlarga uyg‘un holda tanlab 
olinadi. 
Psixologik ta’sir – 
bu boshqa kishining holati, fikri, hissiyoti va 
harakatlariga aynan psixologik vositalar yordamida, unga mazkur 
ta’sirga javob berish uchun huquq hamda vaqt bergan holda ta’sir 
o‘tkazish. 

---

8 
Begona ta’sirga qarshilik – 
bu boshqa kishining ta’siriga 
psixologik vositalar yordamida qarshilik qilishi. 
Ta’sir tashabbuskori – 
birinchi bo‘lib ta’sir o‘tkazishga 
harakatni amalga oshiruvchi.
 
Ta’sir adresati – 
ilk ta’sir harakati yo‘naltirilgan kishi. Keyingi 
o‘zaro aloqalarda tashabbus o‘zaro ta’sir o‘tkazish maqsadida bir 
sub’ektdan boshqasiga o‘tishi mumkin, biroq har gal o‘zaro aloqalarni 
kim boshlagan bo‘lsa 
tashabbuskor
, uning ta’sirini birinchi bo‘lib his 
qilgan kishi – 
adresat
deb ataladi. Ammo, shaxslararo muloqot 
jarayonida sub’ektlarning o‘zaro ta’siri muntazamlik kasb etadi, 
shuning uchun, ko‘p hollarda sub’ekt bir vaqtning o‘zida ham 
tashabbuskor, ham ta’sir adresati bo‘lishi mumkin.