Автоматик мантиқий бошқариш тизими - мақсади бошқарув таъсирнинг мумкин бўлган қийматлари билан объектнинг ҳолат парметр(лар)ининг мумкин бўлган қийматлар тўплами ўртасида алоқани таъминлаш.
Автоматик оптималлаштириш тизими мақсади объект ишлашинининг айрим мезонини min ёки max таъминлаш.
Манипуляция қилиш тизимининг мақсади фазовий кўпзвеноли механизмнинг кинематик занжиридаги охирги звено томонидан берилган бошқарув таъсирнинг бажаришини таъминлаш.
Автоматлаштириш тизимларини ишлаб чиқиш тартиби
Технологик жараёнларни автоматлаштириш тизимини лойиҳалаш буюртмачи томонидан тақдим этилган техник топшириқ ва бошланғич маълумотлар асосида одатда ихтисослаштирилган ташкилот томонидан амалга оширилади. Лойиҳалаш учун вазифада тизимни ишлаб чиқиш мақсад ва вазифалари, шунингдек, унинг функционал имкониятлари аниқ берилиши керак. Берилган ҳужжатлар асосида махсус ташкилот объектнинг (стационар технологик объектлар учун) бошқарув схемаси таркибини ва автоматлаштиришнинг функционал схемасини тузади. Функционал схема асосида назорат қилинадиган, сигнал берадиган ва бошқараладиган параметрлар аниқланади, шунингдек, аввалдан автоматлаштириш воситалари ва асбоблар комплекти белгилаб қўйилади.
Автоматлаштириш тизимларини ишлаб чиқишнинг кейинги босқичи – БО сифатида технологик жараённи ўрганиш, яъни унинг математик моделини қуриш. Реал вазиятга қараб аналитик ёки экспериментал моделлаштириш усуллари танланади. Улар объектни бошқаришнинг оптимал алгоритмини танлаш ва бошқарув қурилмаси (ростлагич)ни ишлаб чиқиш (ёки танлаш) учун асос бўладиган БОнинг узатиш функциясини олиш имконини беради. Бундан кейин қабул қилинган бошқарув алгоритмини амалга ошириш учун техник воситалар мажмуини танланади. Бунда биринчи навбатда саноат приборлари ва автоматлаштириш воситаларининг давлат тизими (ПДТ) (агар мавжуд бўлса) ва ISO га киритилган серияли ишлаб чиқариладиган приборлар ва автоматлаштириш қурилмаларига устунлик берилади. Қатъий асосланган ҳолда ПДТ га киритилмаган приборлардан ҳам фойдаланиш мақсадга мувофиқдир. Танланган қурилмалар ва автоматлаштириш воситаларининг ростлаш параметрлари қабул қилинган бошқарув алгоритми (ростлаш конуниятини)ни амалга ошириш зарур.
Ростлаш параметрларини ҳисоблаш усуллари ўз ичига қуйидагиларни олади:
- бирламчи параметрларни (сенсорлар) танлаш;
- ижро механизмларни танлаш:
- ростлаш органларини танлаш.
Кўпгина БО учун ёрдамчи энергиянинг энг кенг тарқалган тури электр энергияси ҳисобланади. Шунинг учун, автоматлаштириш тизимларини лойиҳалашнинг кейинги қадами принципиал электр схемаларини ишлаб чиқиш бўлади. Сўнгра, зарур аппарат воситалари танлангандан (буюртма қилингандан) кейин боғланишлар ва уланишлар схемалари ишлаб чиқилади ҳамда алмаштириш қурилмалари лойиҳаланади.
Лойиҳалашнинг охирги босқичида автоматлаштириш тизимининг ишончлилиги ва унинг иқтисодий самарадорлиги ҳисобланади.
Do'stlaringiz bilan baham: |