Автомобиль транспорти корхоналари рентабеллиги таҳлили ш. Т. Эргашев

Корхоналари томонидан аниқланадигна рентабеллик кўрсаткичларидан фойдаланиш йўналишлари¹¹

Рентабеллик кўрсаткичи	Кўрсаткични аниқлашдан мақсад
Сотиш рентабеллиги	Корхоналар бозор ва операцион фаолиятига, ишлаб чиқарилган маҳсулот ва кўрсатилган хизматларнинг самаралилигига ва бошқа томонларига баҳо бериш
Активлар рентабеллиги	Активлардан фойдаланиш самарадорлигига, жалб қилинган қарз кпиталининг мақсадли ишлатилиши баҳо бериш
Инвестиция қилинган капитал рентабеллиги	Инвестиция қилинган капиталдан самарали фойдаланишни баҳолаш
Хусусий капитал рентабеллиги	Корхона мақсадли фаолиятини баҳолаш

3. 
   Таҳлил ва муҳокамалар.
   

Биз томонимиздан олиб борилган тадқиқотлар шуни кўрсатдики, рентабелликнинг турлари бир қанча бўлиб, улар корхона фаолитиянинг у ёки бу йўналишига баҳо бериш мақсадида ёки корхонанинг мулкидан самарали фойдаланилишига баҳо бериш мақсадида аниқланади.
Шу боис, автомобиль транспорти корхоналарида ҳам рентабелликни аниқлаш бўйича берилган таклиф ва тавсиялар мана шу мақсад бўйича бўлиши мақсадга мувофиқ.
Автомобиль транспорти корхоналарида юқоридаги умумий талаблар қўлланилиши билан бирга соҳанинг ўзига хос хусусиятлари ҳам мавжуд. Бу бўйича М.Калонов томонидан олиб борилган тадқиқот натижаларига кўра, рентабелликнинг бир қанча турлари бўйича таклиф ва тавсиялар шакллантириб ўтилган. Муаллиф томонидан фаолиятга алоқаси бўлмаган фойдани соф фойда таркибидан чиқарган ҳолда, фақатгина фаолият фойдасига нисбатан рентабелликни аниқлаш лозимлигини келтирилган ва қуйидагича ҳисоблаш тавсия қилинган¹².