Автоматлаштирилган ахборот тизимларида ахборот хавфсизлигни тузувчиларининг усул ва механизмларининг умумий характеристикаси

Субъектлар, объектлар ва улар орасидаги муносабатлар (ўрнатилган ўзаро харакат) тўплами тизим «ҳолатини» белгилайди. Тизимнинг ҳар бир ҳолати моделда таклиф этилган тизимига мувофиқ хавфсиз ёки тахликали (хавфли) бўлади.

Хавфсизлик моделининг асосий элементи – хавфсиз ҳолатидаги тизим барча ўрнатилган қоида ва чеклашларга риоя қилинганда тахликали (хавфли) ҳолатига ўтиши мумкин эмаслиги тасдиғининг (теоремасининг) исботи.

Хавфсизлик моделлари

Ҳимояланган ахборот тизимларни ишлаб чиқарувчилар хавфсизлик моделидан қуйидаги ҳолларда фойдаланилади:

- ишлаб чиқариладиган тизим хавфсизлиги сиёсатининг форма спецификациясини (тафсилотларини рўйхатини) тузишда;

- ҳимоя воситаларини амалга ошириш механизмларни белгиловчи ҳимояланган тизим архитектурасининг базавий принципларини танлаш ва асослашда;

- тизим хавфсизлигини эталон модел сифатида тахлиллаш жараёнида;

- хавфсизлик сиёсатига риоя қилишнинг формал исботи йўли билан ишлаб чиқариладиган тизим хусусиятларини тасдиқлашда.

Истеъмолчилар хавфсизликнинг формал моделларини тузиш йўли, билан ишлаб чиқарувчиларга ўзларини талабларини аниқ ва зиддиятли бўлмаган шаклида етказиш ҳамда ҳимояланган тизимларининг ўзларининг эхтиёжларига мослигини баҳолаш имкониятига эга бўладилар.

Ахборот оқимлар хавфсизлигининг сиёсати.

Ахборот оқимлар хавфсизлигининг сиёсати бўлиши мумкин бўлаган барча ахборот оқимларни тизим объектлари орасида иккита ўзаро кесишмайдиган тўпламларга:

• мақбул ахборот оқимлар тўплами
• номақбул ахборот оқимлар тўпламига ажратишга асосланган. Ахборот оқимлар хавфсизлиги сиёсатини амалга оширишдан мақсад компьютер сиёсатида номақбул ахборот оқимларнинг пайдо бўлмаслигини таъминлаш. Ахборот оқимлар хавфсизлиги сиёсати кўпинча сиёсатнинг бошқа хили, масалан, фойдаланувчининг дискрецион ёки мандатли чеклаш сиёсати билан биргаликда ишлатилади. Одатда ахборот оқимлар сиёсатини амалга ошириш қийин масала ҳисобланади, айниқса, компьютер тизимларини вақт бўйича номақбул ахборот оқимларнинг пайдо бўлишидан ҳимоялаш зарурияти туғилса.