Автоматлаштирилган ахборот тизимларида ахборот хавфсизлигни тузувчиларининг усул ва механизмларининг умумий характеристикаси

Хавфсизлик сиёсатининг турлари

Хавфсизликнинг дискрецион сиёсатининг афзаллиги сифатида фойдаланишни чеклаш тизимининг нисбатан содда амалга оширилишини кўрсатиш мумкин. Шу сабабли ҳозирдаги аксарият компьютер тизимлари айнан ушбу хавфсизлик сиёсати талабларининг бажарилишини таъминлайди.

Хавфсизликнинг дискрецион сиёсати

Хавфсизликнинг дискрецион сиёсатининг камчилиги ундаги фойдаланишни чеклаш қоидаларининг статуслигидир, яъни ушбу хавфсизлик сиёсати компьютер тизими ҳолатининг ўзгариш динамикасини ҳисобга олмайди. Ундан ташқари хавфсизликнинг дискрецион сиёсатини қўллашда фойдаланиш ҳуқуқларининг тарқатиш қоидаларини аниқлаш ва уларни компьютер тизими хавфсизлигига таъсирини таҳлиллаш масаласи пайдо бўлади. Умумий ҳолда, ушбу хавфсизлик сиёсати фойдаланилганида субъектнинг объектдан рухсат этилган фойдаланиши, қандайдир қоидалар йиғиндисига амал қилувчи ҳимоялаш тизими олдида - алгоритмик ечилмайдиган масала, ушбу қоидалар йиғиндисининг харакати хавфсизлигининг бузилишига олиб келиши ёки олиб келмаслигини текшириш масаласи кўндаланг бўлади.

Хавфсизликнинг дискрецион сиёсати

Белла ЛаПадуланинг мандатли (мухтор ҳуқуқли) модели

Фойдаланишни бошқаришнинг мандатли модели кўпгина мамлакатларининг давлат ва хукумат муассасаларда қабул қилинган манфий хужжат алмашиш қоидаларига асосланган. Белла ЛаПадула сиёсатининг асосий мазмуни амалий ҳаётдан олинган бўлиб, ҳимояланувчи ахборотни ишлашда қатнашувчиларга хавфсизлик сатхи номини олган махсус белги, масалан, “махфий” мутлақо махфий ва х.к. кабиларни тайинлашдан иборат. Хавфсизликнинг барча сатхлари ўрнатилган устунлик муносабати асосида тартибланади, масалан, “мутлақо махфий сатхи” махфий сатхидан юқори ёки ундан устун туради. Фойдаланишни назоратлаш ўзаро харакатдаги томонларнинг хавфсизлик сатхларига боғлиқ ҳолда қуйидаги иккита оддий қоидалар асосида амалга оширилади:

Ваколатли шахс (субъект) фақат хавфсизлик сатхи ўзининг хавфсизлик сатхидан юқори бўлмаган хужжатлардан ахборотни ўқишга ҳақли;