Автоматлашган лойищалаш

Loyihalashda optimallash. 

 

ALT  ni  qo’llashdan  asosiy  maqsad  loyihalanayotgan  ob’ektning  optimal 

variantini  topishdir.  Loyihalovchi  EHM  bilan  birgalikda  ob’ekt  strukturasini  samarali 

taxlil  qilib  chiqadi, buning  uchun strukturali  optimallashtirishni  qo’llaniladi. 

 

Loyihalanayotgan  ob’ekt  ma’lum  bir  strukturada  uning  har  xil  qiymatlari 

bo’yicha  bir  nechta  yechimga  ega  bo’lib  qoladi.  Ko’rsatkichlarning  bu  qiymatlari 

bo’yicha  optimal  yechimni  olish  mumkin.  Bunday  jarayonni  ko’rsatkichlarni 

optimallash  deyiladi. 

 

Optimallash  uchun  uning  kriteriyalarini  aniqlab  olish  zarur.  Masalan,  dastgohning 

shakl  hosil  qiluvchi  qismlarini  optimallashtirish  kriteriyasi  sifatida  aniqlikni  alohida 

---

13 

 

chiquvchi  ko’rsatkichlari  yoki  chastotalar  tavsifi  vektori  yoki  aniqlikni  chiquvchi 

ko’rsatkichiga ta’sir etuvchi qism ko’rsatkichlari  olinadi. 

 

Dastgoh  qismlari  ko’rsatkichlarini  loyihalashning  boshlang’ich  bosqichlarida 

optimallashtirish  maqsadga  muvofiqdir.  Optimallashtirish  ko’rsatkichlari  sifatida 

quyidagilarni  olish mumkin: 

-dastgohning  tashuvchi  tizimlari:  korpus  va  asos  detallarining  massasi,  ko’ndalang 

kesim  shakli  va  ularning  o’lchamlari,  yo’naltiruvchi  komponovkasi,  choklarni  ulashdagi 

kontaktli  qayishqoqlik koeffitsienti  va o’lchami; 

-shpindel  qismlarida:  tayanchlararo  masofalar,  konsol  qismini  chiqishi,  aylanishlar 

chastotasi,  tirqish,  tayanch  o’lchamlari,  MSS  ning  qayishqoqligi  va  sarfi,  sirpanish 

tayanchlaridagi  bosim; 

-support,  stol  keskich  ushlagich,  revolver  kallagida:  yo’naltiruvchining  komponovkasi 

va  o’zarojoylashuvi,  qismlarning  shakli  va  o’lchami,  choklarning  qayishqoqlik 

koeffitsienti  va o’lchamlari; 

-yuritmada:  rostlagichlardagi  korrigirlash  zanjiri  ko’rsatkichlari,  inertsiyali,  bikrligi  va 

boshqa tavsiflari. 

 

Dastgohning  yangi  modulini  loyihalashda,  texnologik  jihoz  tarkibiga  kiruvchi  har 

xil  komplektlarni  kamaytirib  ishlab  chiqarish  unumdorligini  oshirishga  intilish  kerak. 

Bunda  texnologik  tizimning  tannarxi  kamayib,  konstruktsiyasi  soddalashishi  bilan, 

uning  ishonchliligi  ham ortadi.