Avтomaтikaning тeхnik vosiтalari



Download 2,18 Mb.
Pdf ko'rish
bet79/113
Sana21.09.2021
Hajmi2,18 Mb.
#180695
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   113
Bog'liq
Avtomatlashtirish elementlari

Z
Z
Z
I
Z
I
U
U
р
К
bog
kir
bog
kir
kir
chiq
  (6.34) 
Bunday uzatish koeffitsiyenti ideallashtirilgan OK ga xosdir. R
kir
=  , R
chik
=0 
va  kuchlanshni  kuchaytirish  koeffitsiyenti  K=   deb  hisoblasak,  OK 


 
121 
ideallashtirilgan  bo‘ladi.  Aslida,  real  OK  larning  uzatish  koeffitsiyenti  K(r)  ideal 
OK ning K(r) idan taxminan 0,03% ga farq qiladi. 
OK  ning  inversion  usulda  ulanganda  kirish  kuchlanishi  uning  inversion 
kirishiga beriladi. Bunda teskari bog‘lanish kuchlanishi: 
'
1
1
,
bog
chiq
tb
Z
Z
Z
U
U
   
(6.35) 
OK ning kirishdagi kuchlanishi: 
tb
kir
kir
U
U
U
`
  
(6.36) 
Chiqishdagi kuchlanishi: 
chiq
kir
chiq
U
U
К
U
`
(
   
(4.43) yoki 
К
КU
U
kir
chiq
1
   
(6.37) 
Kuchaytirish koeffitsiyenti: 
К
К
К
К
U
К
КU
U
U
К
kir
kir
kir
chiq
1
1
1
1
1
1
1
`
)
1
(
`
   
(6.38) 
1
К
 
bo‘lganida 
1
`
К
 
OK  lar  yordamida  signallarni  qo‘shish,  differensiallash,  integrallash  va  ular 
ustida  boshqa  matematik  operatsiyalar  bajarish  mumkin.  Kirish  sishnalini 
integrallovchi sxemani ko‘rib chiqamiz (4.39.a -rasm). Kirish zanjiriga rezistorni, 
teskari bog‘lanish zanjiriga esa kondensator ulaymiz. Rezistordan o‘tayotgan tok: 
R
u
i
kir
`
   
(6.39) 
Bu  tok  kondensatordan  o‘tib,  uni  zaryadlaydi  va  u
c
  kuchlanishni  hosil  qiladi 
(ushbu kuchlanish chiqish kuchlanishidir): 


 
122 
1
0
`
1
dt
u
RC
u
kir
c
 
(6.40) 
Differensiallovchi  kuchaytirgichda  kirish  zanjiriga  kondensator  S  ni, 
bog‘lanish  zanjiriga  rezistor  R  ni  ulaymiz  (4.39.b-rasm).  Kirish  kuchlanishi 
kondensatorni zaryadlaydi va undagi kuchlanish kirish kuchlanishiga teng bo‘ladi: 
u
c
=u`
kir
. Kondensatordan o‘tayotgan tok 
dt
du
C
i
kir
`
 
 
(6.41) 
Bu  tok  kuchaytirgichga  bormay,  R    qarshilikdan  o‘tib,  unda  kuchlanish 
pasayuvini hosil qiladi: 
dt
du
RC
iR
u
kir
chiq
`
 
 
(6.42) 
OK  summator  sifatida  ishlatilganda  bir  nechta  kirish  kuchlanishlarining 
yig‘indisini  aniqlash  operatsiyasini  bajaradi.  Bunda  OK  ning  inventorlovchi 
kirishiga  qo‘shiladigan  signallar  beriladi,  chiqishdan  esa  ularning  yig‘indisi 
olinadi. 6.8-rasmda jamlovchi OK ning sxemasi ko‘rsatilgan. Kirxgofning birinchi 
qonuniga binoan A tugundagi toklar yig‘indisi 0 ga teng: 
i
kir1
 +i
kir2
+i
kir3
-i
kir4
=0. 
 
(6.43) 
 
 
 
6.8.-rasm.  jamlovchi OK ning sxemasi. 


 
123 
Тoklarni kuchlanishlar orqali ifodalasak,  
0
4
3
3
2
2
1
1
R
u
R
u
R
u
R
u
chiq
kir
kir
kir
   
(6.44) 
Bundan, 
4
3
3
4
2
2
4
1
1
R
R
u
R
R
u
R
R
u
u
кir
кir
kir
chiq
 
(6.45) 
Bundan tashqari, OK lar logarifmlash, potensirlash va boshqa operatsiyalarni 
xam  bajara  oladi.  Ular  radioelektronika  sxemalarida  ham  keng  qo‘llaniladi.  OK 
ning  teskari  bog‘lanish  zanjiriga  ikkilangan  Т-simon    RC-ko‘prikli  zanjir 
o‘rnatilsa,  sxema  yuqori  chastota  ajratish  xususiyatiga  ega  bo‘ladi.  15.60-rasmda 
chastota  kuchaytirgichning  sxemasi  va  amplituda  chastotasi    xarakteristikasi  
ko‘rsatilgan. Sozlash chastotasi deb ataluvchi 
RC
f
2
1
0
 chastotada kuchlanishni 
uzatish  koeffitsiyenti 
kir
chiq
U
U
  kamayib  ketadi.  Bunda  teskari  bog‘lanish  ta‘siri 
kamayib,  kuchaytirgichning  kuchaytirish  koeffitsiyenti  (K
i  tb
)  shu  kaskadning 
teskari bog‘lanishda bo‘lmagandagi koeffitsiyenti (K
i max
) ga tenglashadi. 

Download 2,18 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   113




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish