Автоматика асослари ва микропроцессор техникаси

Информатика
Brainware 
Software 
Hardware
Масалани тугри ечиб 
олиш учун зарур билими 
ва
(алгоритм ва усуллар) 
ЭХМда фойдаланилган 
жами дастурлар (Дастур) 
ЭХМ таркибига кирган, 
ташки ва четки 
курилмалар 
 
Масалани қўйилиши ва таркиби. 
Лойиҳалаш вақтида ҳар - хил муаммоларни юзага келишини ҳисобга олиш керак. 
Асосан бу муаммолар шу дастурни буюрувчиларнинг аниқ мақсадга эга
бўлмасликларидан келиб чикади. Фойдаланувчи ноаниқ берган сўровга аниқ ва 
тўғри жавоб берувчи дастур - бу энг юксак дастурдир. Вазифа яхши ѐки ѐмон деб 

---

 
70 
аниқланиши мумкин. Ёмон шакллантирилган вазифага аниқ бир дастурни
лойиҳалаб булмайди.
Аниқ белгиланган вазифа эса лойихалаш давомида ортиқча ишдан вақт 
сарфлашдан воқиф бўлади. Вазифа дастурнинг ҳажмига қараб ихчам ва тушунарли 
бўлиши керак. Агар дастур кичкина бўлса вазифа бир неча қатордан, катта бўлса 
бутун - бир китобдан иборат бўлиши мумкин. Бу тавсифлар катта сонга эга бўлган 
ҳужжатларга асос бўлади. Кейинчалик вазифаларга киритилган ўзгартиришлар ѐки 
қўшимча вазифалар дастурни бўлибгина қолмай уни тугатишни умуман 
секинлатиб қўяди. Вазифани аниқлашда қўйилган лоқайдсизликлар кейинчалик 
катта муаммолар келтириб чиқаради. 
 
Алгоритм танлаш. 
Алгоритмни тўғри танлаш бу дастурни тўғри ва самарали булишига қуйиладиган 
асосий қоидадир. Бунда дастурни тилини ва таркибини тўғри танлаш мумкин. 
Шундай қилиб яхши алгоритм керакли, лекин дастур учун етарли шароит эмас. 
Яхши алгоритмни қандай танлаш керак? 
Биринчидан - мияга тўғри келган алгоритмга дастур тузмаслик керак. Бир неча 
вариантларни кўриб чиқиб уларнинг ичидан энг яхшисини танла. 
Маълумотларни тавсифлаш. 
Яхши тавсифланган маълумотлар дастурни анча қисқартиради. 
Демак маълумотлар массивни ташкиллашда зарур бўлгандагина қўллаш керак. 
Бошқача усулида таянч ва кўрсаткичлардан фойдаланиш керак. Маълумотлар 
ҳақида кўрилаетган вазифага мос ҳолда таассуротга эга бўлиш керак. 
Ҳисобда ҳар бир маълумотнинг таркибини ҳамма тилга кўчириш мумкин. Лекин 
сиз мўлжалланган маълумот таркибини мужассамлаган дастурлаш тилида 
фойдаланишингиз маъқулроқ.