Avtomatika asoslari va ishlab cнiqarisн jarayonlarini avtomatlasнtirisн

17.1-rasm. Difmanometr bosim datchigining sxemasi. 
 
Datchikdan  olingan  signal  uni  kuchaytirib  beruvchi  kuchaytirgichga 
uzatiladi.  Kuchaytirilgan  signal  doimiy  tok  dvigatelini  harakatga  keltirib,  drossel 

---

 
173 
qopqog‘ini boshqaradi. Dvigatel qopqog‘ bilan uzatish soniga ega bo‘lgan reduktor 
bilan ulangan bo‘ladi. Natijada ventilyator uzatayotgan havo miqdori o‘zgaradi va 
paxtani  tiqilib  qolish  holatini  oldi  olinadi.  Qopqog‘ni  holati  o‘zgarishini 
belgilangan bosim uning normal qiymatiga yetguncha davom etadi. 
 
Tashqi pnevmotransport uskunasini avtomatlashtirish tizimi ikki xil lokal 
tizimlari ko‘rinishida bo‘ladi: 
1.  Pnevmotransport kirishiga o‘rnatiladigan aerodinamik rejim rostlagichi 
tizimi (RAP); 
2.  Separatorni tiqilib qolishini oldini oladigan qurilma tizimi (RZS). 
Pnevmotransport  kirishiga  o‘rnatiladigan  aerodinamik  rejim  rostlagichi 
tizimida  (RAP)  avtomatik  boshqarish  va  rostlash  tizimlarini  yaratishda,  avvalo 
jarayonni  texnologik  rejimlari  hisobga  olinadi.  Keyin  esa  qurilmalar  tanlash  va 
uning ishlashi nazorat qilinadi. 
Paxtani uzatish rostlagichini boshqarish postining funktsional sxemasi 17.2-
rasmda keltirilgan. Ushbu sxemaning ishlash printsipi quyidagicha:  Kuch shitdan 
(1)  220  V  kuchlanish  ta’minot  blokiga  (3)  uzatiladi.  Bunda  15  V  va  9  V  li 
o‘zgarmas  stabillashgan  kuchlanish,  difmanometrni  (2)  ta’minlash  uchun  12  V  li 
o‘zgaruvchan  kuchlanish  hamda  oraliq  relelari  va  signal  lampalarini  ta’minlash 
uchun  esa  24  V  li  o‘zgaruvchan  kuchlanish  hosil  qilinadi.  O‘zgaruvchan  tokning 
chiqish signali difmanometrdan (2) chiqish blokiga (6) uzatiladi va bu yerda signal 
kuchaytiriladi  va  o‘zgarmas  tokka  o‘zgartiriladi  hamda  tayanch  kuchlanish 
rostlagichni  ishlash  kuchaytirishi  bilan  solishtiriladi.  Blokning  chiqishidagi  signal 
boshqarish  paneliga  uzatiladi  va  bu  signal  lampalarini  kommutatsiyalash  uchun, 
ijrochi  mexanizmi  sxemasi  uchun  va  bunttaxlagichni  boshqarish  sxemalari  uchun 
qo‘llaniladi. 
 
 
 
 
 

---

 
174 
 
 
 
 
 
 
 
 
                                     N