Avtomatika asoslari va ishlab cнiqarisн jarayonlarini avtomatlasнtirisн

 
3.3. Rele kontaktlarining ekspluatatsion ko‘rsatgichlari 
 
Relelarning  puxtaligi  va kontaktlarining kommutatsion xususiyatlari asosan 
kontaktlarga bog‘lik. Relelarning kontaktlari quyidagi ekspluatatsion ko‘rsatgichlar 
bilan tavsiflanadi. 
 
Ruxsat  etilgan  chegaraviy  tok  –  I  r.e.    Bu  ko‘rsatgich  kontaktlar  qizib 
o‘zining  fiziko-mexanikaviy  xususiyatlarini  yo‘qotmaydigan  harorat  bilan 
aniqlanadi.  Ruxsat  etilgan  chegaraviy    tokni  oshirish  uchun  kontaktlarning 
qarshiligini kamaytirilib, ularning sovitish yuzasini oshirish kerak. 
 
Ruxsat  etilgan  chegaraviy  kuchlanish    -    U  r.e.    Kontaktlar  o‘rtasidagi 
izolyatsiyani va kontaktlararo masofada teshib o‘tish kuchlanishi bilan aniqlanadi.  
 
Ruxsat etilgan chegaraviy quvvat – R r.e.  Bu ko‘rsatgich kontaktlar ajralish 
jarayonida  turg‘un  yoyni  (dugani)  hosil  qilmaydigan  zanjirning  quvvati  bilan  
aniqlanadi. 

---

 
52 
 
Kontaktlarning  ish  rejimini    yengillashtirish  maqsadida  kontaktlarga  (3.2  - 
rasm,  a,  b)    yoki  cho‘lg‘amga  (3.2  -  rasm,  v,  g,  d)  shunt  sifatida  qo‘shimcha 
elementlar ulash maqsadga  muvofiqdir. 
 
Cho‘lg‘amning  induktivligi  hisobiga  yig‘ilgan  magnit    energiyasi 
kontaktlararo  masofada  sarflanmasdan,  rezistor  va  kondensator    yoki 
cho‘lg‘amning  o‘zida  sarflanadi.  Rezistor    qarshiligi  cho‘lg‘amning  aktiv 
qarshiligidan  5-10  barobar  katta  bo‘lishi  kerak.  Kondensatorning  sig‘imi  esa  S= 
0,5  - 2,0 mkf.