Avtomatika asoslari va ishlab cнiqarisн jarayonlarini avtomatlasнtirisн

14.2.  Yem-xashak tayyorlash jarayonlarini  
avtomatlashtirish 
 
 
Chorva yemlarini turlariga dag‘al yem-xashak (xashak, poxol), nam  yemlar 
(silos, qizilcha), ko‘k o‘tlar (beda) va kontsentrlashgan (aralash yemlar) va mineral 
o‘g‘itlar aralashmasi (bo‘r, tuz, karbamid) kabilar kiradi. 
 
Yemlarni  yaxshi  saqlanishi,  transport  xizmatlarini  kamaytirish,  yemlarni 
yaxshi saqlanishi uchun ular qayta ishlanadi, granullanadi va briketlanadi. 
Vitamin  unlarini  tayyorlash  agregatlarini  avtomatlashtirish.  Vitamin 
unlarini tayyorlaydigan agregatlar: AVM – 0,4 (0,65), (1,5), (3,0), t/s; «Vitamin – 
1», SB – 1,5. Yoqilgi xarajati: 210 -300 kg/t, elektr energiya xarajati – 120…150 
kVt.s/t.  Bu  jarayonlarni  avtomatlashtirish  yuqori  sifatli  mahsulot  yetishtirishni  va 
energiya xarajatlarini kamaytirishga olib keladi. 
 
AVM  rusumidagi  vitamin  unlarini  avtomatlashtirish  agregatida  quritish 
jarayoni  yarim  avtomatlashtirilgan  bo‘lib,  bunda  asosan  haroratni  avtomatik 

---

 
154 
boshqarish ko‘zda tutilgan. AVM rusumli agregatida yokilg‘i haroratini avtomatik 
boshqarishning  texnologik  sxemasi  14.1-rasmda  ko‘rsatilgan.  Uning  ishlash 
printsipi  kuyidagicha:  Gaz  haroratini  ko‘tarilishi  bilan  harorat  datchiklari 
kontaktlari  (VK)  qo‘shilib,  KV2  releni  va  ventil  elektromagnitini  (UA)  ishga 
tushiradi. Ventil (1) ochilib, bir qism yoqilg‘i nasos yordamida ventil orqali orqaga 
qaytadi  va  forsunkaga  (3)  bormaydi.  Natijada  yonish  intensivligi  kamayadi  va 
harorat pasayadi. Bunda VK harorat datchigi oldingi holatiga qaytadi va KV1 rele 
yordamida  KV2  relesi  orqali  UA  elektromagniti    uchadi.  Bunda  nafaqat  harorat, 
balki  chiqishdagi  un  namligini  ham  avtomatik  nazorat  qilish  kerak  bo‘ladi. 
Qurilmada harorat 75
o
S da ushlab turiladi. Boshqarish sxemasi lampali va avariyali 
tovush signalizatsiyasiga ega.