Август 2020 3-қисм

Август 2020 3-қисм
Тошкент
тўғрисидаги фикр ва мулоҳазалар анча бурун, яъни, бундан 26 аср олдин Шарқ мамлакат
-
ларида пайдо бўлган, деган фикрга келдилар
[4]
.
Президентимиз Шавкат Мирзиёев “Нияти улуғ халқнинг иши ҳам улуғ, ҳаёти ёруғ ва 
келажаги фаровон бўлади” асарида таъкидлаганларидек, Ислом олами жаҳон фани ва 
цивилизциясиясига қўшган беқиёс хиссаси билан фахрланишга тўла ҳақлидир. Ҳусусан, 
Марказий Осиё худуди Шарқ Ренессансининг йирик марказларидан бири сифатида бутун 
дунёда маълум ва машҳур бўлган. Бугунги нотинч ва тахликали замонда тараққиёт ва иж
-
тимоий барқарорликни таъминлашда буюк аждодларимиз қолдирган, бутун инсониятнинг 
маънавий бойлиги бўлган бебахо мероснинг ўрни ва ахамияти беқиёсдир. 
[5]
. 
XI-XII асрлар, Туркистон ўлкаси. 1004 йилда Хоразмда ташкил этилган Дорул Ҳикма 
ва маориф - Хоразм Маъмун академияси, унда фаолият олиб борган олимлар, моғуллар 
босқини, Ж.Мангуберди ва Т.Маликнинг ёвларга қарши кураши, Н.Кубронинг ватанига 
бўлган садоқати давридир. 
«Миллий тарихимизнинг яна бир ёрқин юлдузи Абу Райҳон Беруний фаолиятига 
ҳаққоний баҳо берар экан, америкалик фан тарихчиси Сартон XI асрни «Беруний асри» деб 
таърифлайди. Бундай юксак ва ҳақли баҳо аввало қомусий тафаккур соҳиби бўлмиш буюк 
ватандошимизнинг илм-фан тараққиётига қўшган беқиёс ҳиссаси билан изоҳланади. Шу 
ўринда таъкидлаш жоизки, Беруний илмий масалаларда ҳам, тарихий воқеа-ҳодисаларга, ўз 
замондошларига баҳо беришда ҳам ўта холислик ва ҳаққонийлик билан фикр юритган. Шу 
боис ҳам у ҳаётда кўп азиятлар чеккан, ҳатто умрининг охирида турмуш қийинчиликларига 
дучор бўлган, аммо ҳар қандай оғир шароитга қарамасдан, эътиқодидан қайтмагани унинг 
ўз маънавий идеалларига нақадар содиқ бўлганидан далолат беради»
[6]
.
Беруний фаннинг ҳамма соҳаларида самарали ижод қилган эди. Унинг илмий мероси 
жуда кенг ва ранг-баранг. Берунийнинг илмий иш соҳасидаги зўр қобилияти унинг кўпчилик 
замондошлари ва кейинги олимлар томонидан эътироф этилган.
Илм ва маърифат ўчоғи бўлган Хоразм Маъмун академиясининг ташкил этилиши, 
шундай илм-фан ва маданият ўчоқларини сақлаб қолиш ва она замин ҳимояси учун 
душманлар босқинига қарши курашган буюк саркардаларимиз, кубровия тариқатининг 
асосчиси бўлган Нажмиддин Кубронинг