Август 2020 3-қисм

3-kurs, uyg‘ur-ingliz guruhi talabasi
Telefon: [phone]
[e-mail]
Jadiy burji ko‘ringaydir kiyik shaklida,
O‘sha yili tug‘ilgaydir bir Sohibqiron.
Eng avvali shoh Iskandar, undan so‘ng esa
Tug‘ilmishdir Rasuli-Akram Payg‘ambarimiz.
Uchinchisi Hazrat Temur – Sohibqirondir.
Annotatsiya: 
Ushbu maqolada buyuk sarkarda, ulug‘ bobokalonimiz bo‘lmish Amir Temurga 
bo‘lgan hurmat va u haqidagi shaxsiy, tarixiy fikr-mulohazalar aks ettirilgan.
Kalit so‘zlar:
Shayx Zayniddin, Amir Tarag‘ay, Amir Temur, Marsel Brion.
Qaryib bundan yetti asr avval ko‘hna diyorimizning janubida bir ko‘rkam chaqaloq dunyoga 
keldi. Jajji go‘dak solih va soliha insonlar oilasida tarbiya topa boshladi. Kelajakda sharafli ishlar 
kutayotgan bolakayning jismiga monand ravishda “Tamurru” Temur ya’ni “larza” deya ism berildi. 
Bu sharafli ishga shayx Zayniddin va padari buzrukvori Amir Tarag‘ay sazovor bo‘ldi. O‘ylashimcha, 
gap kim haqida borayotgani hammamizga ma’lum.
Yurtimiz asrlar mobaynida qanchadan-qancha buyuk shaxslarni beshigida allalab katta qildi. 
Islom dunyosida Qur’oni Karimdan so‘ng ikkinchi o‘rinda turuvchi Hadisi Sharif sahihlarini bir 
joyga jamlagan muhaddis Imom al-Buxoriy deysizmi yoki tibbiyot ilmida qimmatli asarlaridan 
bugungi kungacha foydalanib kelinayotgan Abu Ali ibn Sino deysizmi yoki bo‘lmasa Yevropadan 
vII asr avval okean ortida quruqlik borligini aytib bera olgan Beruniy deysizmi, bularning 
hammasi aynan bizning ajdodlarimiz deya hech ikkilanmay ayta olamiz. Shular jumlasiga 
dunyoga ma’lum va mashhur sarkarda, uch qit’ani o‘z hokimiyati ostida birlashtirgan Sohibqiron 
Amir Temur ham kiradi albatta. Shu kabi shaxslarni sanab sanog‘iga yeta olmaymiz. Bejizga 
ham yurtimiz jannatmakon, Allohning nazari tushgan yurt deya tilga olinmaydi.
Hozirda esa nafaqat meni, balki butun dunyoni olqishiga, hurmatiga sazovor bo‘lgan buyuk 
bobokalonimiz Amir Temur haqida fikr yuritmoqchiman. Uzoq emas yaqin tariximizga nazar 
soladigan bo‘lsak, sovet tuzumi davrida biz bugungi kunda ulug‘lab, nomiga sharaflar aytayotgan 
ajdodimiz qonxo‘r, jallod shaxs sifatida uqtirib kelingan. Shukrlar bo‘lsinki, vaqt o‘tib bo‘lsa 
ham, aslida kim qonxo`r-u , kim xalqparvar ekanligi barchaga oydek ravshan bo‘lib turibdi. 
Biz yoshlar buyuk sarkarda tarixiga beparvolik bilan qaray olmaymiz. Buning sababi bu inson 
bizning ajdodimiz ekanligida emas, balki bugungi kunda ham yurtni boshqarishda, muhim 
qarorlar qabul qilishda, millatlararo munosabatlarda va shu kabi bir qator masalalarda hech 
ikkilanmay foydalansa bo‘ladigan bebaho meros egasi bo‘lgani uchundir.
So‘zlarimning dalili sifatida O‘zbekiston Respublikasi birinchi Prezidentining 1996-yildagi 
farmoni bilan ta’sis etilgan Amir Temur ordeni, shahar markazida qad rostlab turgan Temuriylar 
tarixi muzeyi, Prezidentimizning 2017-yil 5-iyuldagi “Yoshlarga oid davlat siyosati samaradorligini 
oshirish va O‘zbekiston yoshlar ittifoqi faoliyatini qo‘llab-quvvatlash to‘g‘risida”gi farmoniga 
muvofiq Respublikaning barcha harbiy akademik litseylariga “Temurbeklar maktabi” nomi 
berilishini ko‘rsatish mumkin. Shuningdek, maktab darsliklarida buyuk sarkardaga alohida bob 
ham ajratilgan. Xatto, xarbiy oliy o‘quv yurtlariga kirish uchun o‘tkaziladigan imtihon darsliklari 
qatoriga “Temur tuzuklari” ham kiritilgani bejiz emas. Bularning hammasi tarixga bo‘lgan 
hurmat-ehtiromdir.
Sohibqiron bobomiz umrlari davomida o‘z qo‘llari bilan yozgan kundaliklari tayyor bir kitob 
holiga kelib, bugun jahon adabiyoti durdonasiga aylanib ulgurdi. Aynan shu asarni mutolaa 
qila turib o‘zim uchun kichik bir dunyoni yarata oldim. Olimlar fikricha ikkala qo`lida bir xil 
yoza oladigan insonlarning miya faoliyati oddiy kishilarga qaraganda ikki barobar kuchli bo‘lar 
ekan. Amir Temur ham ana shunday noyob hislat egalaridan biri bo‘lgan. Shu hislatini ilg‘agan 
Temurbekning ustozi mullo Alibek o‘sha paytdayoq bunday kishilar ulg‘ayib ikki dunyoda ham 

---

21