Август 2020 17-қисм

Август 2020 17-қисм
Тошкент
asrda iste’molda bo‘lgan o‘lchov birliklari haqida ma’lumot berilgan. Shunda 1 to‘la 12 moshaga 
tengligi qayd etilgan. XV-XVI asrlarda ham 1 to‘la 12 mosha qiymatini ifodalagan. Bugungi 
kunda ham shu qiymat saqlanib qolgan.
“Boburnoma”da butunning bo‘lagini ifodalovchi o‘lchovlar poliz mahsulotlari, meva, 
shuningdek, qo‘shin yoki xazinaning bo‘lagini ifodalab kelgan. Bular quyidagilar: bo‘lak, hissa, 
shiq, qism, xumsi, kesim, karj, ajzo, chorak, yarim, tikka, parcha, dahsi, dahchil.
Ushbu asarda keltirilgan bo‘lak, yarim, parcha, parcha, kesim, karj so‘zlari hozirgi kunda ham 
nutqimizda qo‘llaniladi. Masalan, “karj”- qovun yoki tarvuzdan qirqib olingan bo‘lak, qismdir.
Bundan tashqari, bunday misollar o‘zbek adabiyotining yirik vakillari, Abdulla Qodiriy, 
Abdulla Qahhor, G‘afur G‘ulom, Sharof Rashidov, Nazir Safarov, Odil Yoqubov, Pirimqul 
Qodirov, Mirmuhsin kabi adiblar asarlarida ham uchraydi. 
Qadimiy o‘lchov birliklarini o‘quvchilarga o‘rgatishda buyuk allomalarning ilmiy merosidan 
hamda adiblarning badiiy asarlardan foydalanish ularda kitob o‘qishga bo‘lgan qiziqishni oshiradi 
va izlanuvchanlik qobiliyatlarini shakllantiradi. 
Xulosa qilib aytganda, matematika darslarida va sinfdan tashqari tadbirlarda o‘lchov 
birliklarining kelib chiqishi to‘g‘risidagi tarixiy ma’lumotlar haqida o‘quvchi-yoshlarga tushuncha 
berish ularda milliy qadriyatlarimizni e’zozlash hissini shakllantirishga xizmat qiladi. 
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati:
1. T. Choriyev. A. Do`stov. Xronologiya.T- “Yangi asr avlodi” -2003. 
2. Mustaqil О`zbekiston tarixi 3 kitob. T- “ Sharq” – 2000. 
3. “Boburnoma” asari.

---

32
Август 2020 17-қисм
Тошкент
ТАЪЛИМ КЛАСТЕРИ ТУШУНЧАСИ ВА ЎҚУВЧИЛАРДА ФАНГА ОИД 
КОМПЕТЕНЦИЯЛАРНИ ШАКЛЛАНТИРИШНИНГ НАЗАРИЙ АСОСЛАРИ