Аудиторское заключение

4-MAVZU:
AUDITORNING KASB ETIKASI 
Masala. 
Professional mulohaza auditni lozim tarzda oʼtkazish uchun ahamiyatli 
hisoblanadi. Buning sababi shundaki, tegishli axloqiy talablar va АXSni talqin qilish, 
shuningdek auditni oʼtkazish jarayonida talab etiladigan xabardorlik asosida qarorlar 
qabul qilish faktlar va vaziyatlarga nisbatan tegishli bilimlar va tajribani qoʼllashni 
taqozo etadi. Professional mulohaza qanday qarorlar qabul qilishda ayniqsa talab 
etiladi ?
 
Masala.
Moliyaviy hisobotlarni taqdim etish uchun qoʼllaniladigan asosi aksariyat 
hollarda standartlarni ishlab chiqish boʼyicha vakolatli yoki eʼtirof etilgan tashkilot 
tomonidan belgilangan moliyaviy hisobotlar standartlarini yoki qonun hujjatlari yoki 
tartibga soluvchi organlarning talablarini qamrab oladi. Аyrim hollarda moliyaviy 
hisobotlarni taqdim etish asosi standartlarni ishlab chiqish boʼyicha vakolatli yoki 
eʼtirof etilgan tashkilot tomonidan belgilangan moliyaviy hisobotlar standartlari va 
qonun hujjatlari yoki tartibga soluvchi organlarning talablarini ham oʼz ichiga olishi 
mumkin. Boshqa manbalar moliyaviy hisobotlarni taqdim etish uchun qoʼllaniladigan 
asosini qoʼllash boʼyicha qoʼllanma taqdim etishi mumkin. Аyrim hollarda moliyaviy 
hisobotlarni taqdim etish uchun qoʼllaniladigan asosi boshqa manbalarni ham qamrab 
olishi yoki hatto faqat shunday manbalardan iborat boʼlishi mumkin. Boshqa 
manbalarga nimalar misol boʼla oladi?
 

---

20 
Masala.
Siz o’zingizga bir necha yildan beri mijoz bo’lib kelayotgan «Ray» 
nomli kichik korxonaning moliyaviy hisobotini tekshirish bo’yicha shartnoma 
imzoladingiz. Siz ushbu vaqtda boshqa tashkilotning xizmatini qilayotgan edingiz, 
shu boisdan siz o’z yordamchingiz (auditor yordamchisi)ni mazkur mijoz korxonaga 
jo’natdingiz va debitor qarzlarni tekshirishni boshlashni tayiinladingiz. Siz jo’natgan 
yordamchingiz o’tgan hisobot davridagi ishchi hujjatlarndan foydalangan holda 
schetlar qoldig’ini aniqladi, debitorlarni xronologik tarzda ajratdi, debitor qarzlarni 
tasdiqlash uchun 3-shaxslarga so’rov jo’natdi, qarz va kreditlarni tasdiqlovchi 
hujjatlarni o’rgandi. Bundan tashqari u debitor qarzlarni undirishning qonuniyligi va 
ehtimolligi bo’yicha dalillar to’pladi. Siz uning ishi natijalarini va to’plagan ishchi 
hujjatlarini ko’rib chiqib, yordamchingiz o’tgan hisobot davri hujjatlaridan to’g’ri 
foydalanganiga amin bo’ldingiz. 
Talab etiladi: 
1.
Auditor yordamchisining auditorga tekshiruv materiallarini berish tartibi Axloq 
kodeksida qay tariqa bayon etilgan? 
2.
Auditor o’z yordamchisining audit standartlaridan qay darajada foydalanganini 
qay tariqa nazorat qiladi? 
Masala.
“KPMG” auditorlik firmasining auditori Djon Veyxmeyer o‘zining 
malakaviy xizmati to‘g‘risida matbuotda va radioda reklama qilib, mahoratlilik 
darajasi va boshqa auditorlarga nisbatan yuqori malakali ekanligini e’lon qildi. 
Shuning bilan birgalikda xizmati uchun to‘lanadigan so‘mmani ham oshkor qildi. 
Talab qilinadi:
Auditor Djon Veyxmeyerga kasbiy etika me’yorlariga rioya 
qilgan holda qanday bo‘lishi haqida maslahat bergan bo‘lar edingiz?