Audio chin do‘ST

8-SINF
ADABIYOT IV CHORAK 58-DARS
MAVZU: G`AZALXONLIK VA SHE`RXONLIK MUSOBAQASI
(Asar o`qib eshittiriladi)
Navoiy tuyuqlaridan namunalar:
Yo rab, ul shahd-u shakar yo labdurur? 
Yo magar shahd-u shakar yolabdurur? 
Jonima payvasta novak otqali, 
G’amza o’qin qoshig’a yolabdurur.
Navoiy ruboiylaridan lavhalar:
Ko‘z birla qoshing yaxshi, qabog‘ing yaxshi,
Yuz birla so‘zing yaxshi, dudog‘ing yaxshi.
Munis g`azallaridan namunalar:
Eng birla menging yaxshi, saqog‘ing yaxshi,
Bir-bir ne deyin, boshdin-ayog‘ing yaxshi.
Ko’yungda qilay dеsam gadolig’,
Dеrlar sanga bormu podsholig’.
Tark aylading ahli oshnoni,
Bеgonaga aylab oshnolig’.
Harna sitam o’lsa qilg’il, ey charx,
Solma arog’a valе judolig’.
Botinda riyodur etsa zohid,
Zohirda agarchi porsolig’.
Munis nеga nukta ko’p surarsеn.
Kam bo’lsa, mato’ o’lur baholig’.
0401070407
7-SINF
ADABIYOT IV CHORAK
59-DARS
MAVZU: XAYRIDDIN SALOHNING HAYOTI VA IJODI. “YULDUZLAR AFSONASI” ASARI.


https://images.app.goo.gl/VZdwR4wQNkamiwvw7

YULDUZLAR AFSONASI

Bobolarning gapi shunday: «Har kechaning kunduzi bor,
Har kimning o‘z nasibasi, har kimning bir yulduzi bor».
Gar tug‘ilsa biror go‘dak, derlar: «Ortdi yulduz soni,
Yana bitta mayoq bilan boyib qoldi yurt osmoni».
Biror yulduz uchsa, derlar: «Kimdir o‘tdi bu olamdan,
Ko‘hna dunyo ajrab qoldi, evoh, yana bir odamdan».
Eshitganman Zuhallar-u Oy, Zuhrolar to‘g‘risida,
Somon yo‘li, Hulkarlar-u Surayyolar to‘g‘risida,
Eshitganman yuztasini, eshitganman mingtasini,
O‘shalardan so‘zlab beray faqatgina bittasini:
«Qadim Hulkar yulduzining suluv qizi bo‘lgan ekan,
Bodom qovoq va oq tomoq, yuzi lo‘ppi to‘lgan ekan.
Uni sevib onajoni baxmallarga o‘rar ekan.
Qizchasida istiqbolni aniq-ravshan ko‘rar ekan.
Boqmoq uchun qiz yuziga kunduz quyosh, tun oy xumor,
Koshki unga ko‘zgu bo‘lsam, deya hatto sho‘x soy xumor.
Uning yorqin chehrasiga xiyobonda gullar tashna,
Yuzlarini silab-siypab o‘tsam, deya yellar tashna,
Bir kun Hulkar qizchasini solibdi-yu belanchakka,
O‘zi esa mudrab sekin ketgan ekan tinch pinakka.
Shunda yetti tund qaroqchi boy bermasdan qulay choqni
Olib qochmish, olib qochmish murg‘ak, jajji qizaloqni,
Ko‘zin ochib boqsa Hulkar, sho‘x qizidan yo‘qdir darak,
Sekingina tebranardi ko‘z o‘ngida bo‘sh belanchak,
Ona yo‘lga tushibdi-yu, go‘dagini xo‘p izlabdi.
Xo‘p yig‘labdi, ovunibdi, so‘ngra yana xo‘p bo‘zlabdi...
Bir nafasda tushar ekan jarliklarga sakrab tikka,
Bir nafasda ko‘tarilar qorli toqqa – yuksaklikka.
Farqi yo‘qdir unga sira tunmi-kunduz, baland-pastmi,
Kechalari tunab qolar barra o‘tmi, poxol, xasmi.
Oxir unga voqeani bir-bir bayon etibdi Oy.
Maskaniga yo‘l olibdi shunda Hulkar deb: «Hayyo-hay!»
Shundan beri quvsa Hulkar qochar yetti tund qaroqchi,
Oltitasi uxlasa gar, turar ekan biri soqchi...»
Bu afsona go‘daklarni jalb etmoqqa juda qulay,
Bunday qadim ertaklarni tinglaganman men bir talay.
Eshitganman parilari, alvastisi, jinlarini,
Xushlamadim yolg‘onlarni, eslab qoldim chinlarini.
Ha, bobolar so‘zlarida qancha ilm va hikmat bor,
Shuning uchun keksalarga menda cheksiz sadoqat bor.

0401090410