Atrof-muhitni muhoemaqilish iqlimshunosligi


  0 ‘zbekiston atrof-muhitini muhofaza qilish



Download 3,94 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/17
Sana23.09.2021
Hajmi3,94 Mb.
#182795
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17
Bog'liq
Atrof-muhitni-muhofaza-qilish-va-shahar-iqlimshunosligi-II-qism.-S.T.Qosimova

1.5.  0 ‘zbekiston atrof-muhitini muhofaza qilish 
bo'yicha  qonunchilik
0 ‘tm ish da 0 {zbekistondagi tabiiy zahiralardan  foyda- 
ianish  va  a tro f-m u h it  m u h o faz asin in g   h u q u q iy   asoslari 
o ‘sha davrdagi  siyosiy ta lab lard a n   kelib ch iqib  yaratilgan 
edi.  Bu  siy o satd a  tab iiy   z a h ira la rd a n   tejam k o rlik   bilan 
foydalanish va tabiatni kelajak avlodlar u ch u n  h am  asrash 
m asalalariga kam  e ’tib o r berilgan edi.
16


0 ‘zbekiston  1991-yil  m ustaqillikkaerishganidan buyon 
o 'tm is h d a n   m eros b o ‘lib qolgan  ekologik  m u am m o larn i 
hal  etishda sezilarli yutuqlarga erishdi.  Buning isbotini eng 
oliy darajada —  1992-yil  qabul  qilingan  Respublika  kon- 
stitnsiyasida  ham   k o ‘rish  m u m k in .  Linda  a tro f-m u h it  va 
tabiiy zahiralar m uam m olari  uch  m arta tilga  olinadi:
5 0 -m o d d a .  B arch a  fu q a ro la r a tro f-m u h itn i  him oya 
qilishga majburdir.
5 4 -m o d d a .  H a r q a n d a y   m u lk d an   foydalanish  a tro f- 
m uhitga salbiy ta ’sir k o ‘rsatmasligi yoki fuqarolar,  yuridik 
shaxslar va  d av latn in g  hu q u q i  va q o n u n iy  m anfaatlariga 
dahl  etm asligi shart.
5 5 -m o d d a.  Y er,  u n in g   n e ’m a tla ri,  fau n a  va  florasi, 
shuningdek boshqa tabiiy boyliklar,  m illiy boylik hisobla­
nadi  va  u la rd a n   o q ilo n a   fo y d alanish   lo zim ,  h a m d a   u la r 
davlat tom o n id an him oya qilinadi.
Bugungi kunda 0 ‘zbekistonning atrof-m uhitni asrash- 
ga yo‘naltirilgan  h u q u q iy  hujjatlari  80 ga yaqin  q o n u n   va 
farm o n larn i  o ‘z  ichiga  oladi.  U la rd a   ta b iiy  zah iralard an  
foydalanish va xo‘jalik  faoliyatining atro f-m uh itga ta ’sirini 
nazorat  qilish m ezonlari belgilangan.
0 ‘zb ekisto n   h u k u m a ti  b a rq a ro r rivojlanish  b o ‘yicha 
milliy strategiya va A tro f-m u h itn i  h im o y a qilish b o ‘yicha 
m illiy h a ra k a t  rejasin i  ishlab c h iq d i.  B u la rd a n  ta sh q ari 
0 ‘zbek isto n d a x alq aro  kon v en siy alar do irasid a  S ah ro la- 
nishga qarshi  kurash b o ‘yicha  m illiy h a ra k a t rejasi,  B M T  
ning iqlim   o ‘zgarishi  konvensiyasi b o ‘y ic h a birinch i  m il­
liy hisoboti,  Biologik xilm a-xillikni  saqlab qolish b o ‘yicha 
m illiy strategiya va h arak at  rejasi  ish lab  c h i q i j i ^ ZA ~—


1999-yilning 20-oktabrida 0 ‘zbekiston Vazirlar Mah- 
kamasi  469 sonli  « 0 ‘zbekiston  Respublikasi ning  1999- 
2005-yillarga moMjallangan atrof-m uhit b o ‘yicha dasturi 
haqidagi» qarorni qabul qildi.  Unda o‘sha paytdagi mavjud 
vaziyat  va shuningdek  BM TTD  ning 0 ‘zbekiston  bilan 
ham korlik  dasturidan  kelib chiqadigan  ustuvor harakat 
yo‘nalishlari belgilangan.
2000-yilning 9-oktabrida  0 ‘zbekiston  Respublikasi 
Vazirlar  M ahkam asi  « 0 ‘zbekiston  Respublikasining
1999  -   2005ryillarga moMjallangan atrof-m uhit bo‘yicha 
dasturini amalga tadbiq qilish  masalalari haqidagi»  389- 
sonli qarorini qabul qildi.
0 ‘zbekistonda atrof-m uhitni asrash va himoya qilish 
ishlarini  tartibga soluvchi asosiy hujjat bu  1992-yil qabul 
qilingan  «Tabiatni  muhofaza qilish to ‘g‘risidagi» qonun 
hisoblanadi.  U m um an, 0 ‘zbekiston atrof-m uhit bo‘yicha 
quyidagi qonunlam i qabul qilgan:
— Tabiatni  muhofaza qilish to‘g‘risidagi qonun, (1992)
—  Maxsus q o ‘riqlanadigan tabiiy hududlar to ‘g‘risi- 
dagi qonun,  (1993)
— Suv va suvdan foydalanish haqidagi qonun, (1993)
— Y er osti boyliklari haqidagi qonun,  (1994)
—  A tm osfera  havosini  m uhofaza  qilish  haqidagi 
q o n u n ,(1997)
— 0 ‘simliklardunyosini himoya qilish va ulardan foy­
dalanish  haqidagi qonun,  (1997)
— Hayvonot dunyosini himoya qilish va ulardan foy­
dalanish haqidagi qonun,  (1997)
—  Yer kodeksi,  (1998)
18


— 0 ‘rm onlar haqidagi qonun,  (1999)
— Aholi va hududlarni tabiiy va texnogen xususiyatga 
ega favqulodda holatiardan himoya qilish, (1999)
—  Davlat ekologik ekspertizasi haqidagi qonun, (2000)
—  Radiasion havfsizlik haqidagi qonun,  (2000)
—  Chiqindilar haqidagi qonun,  (2000)
L 6.  0 ‘zbekistonda atrof-m uliitga doir dolzarb
muammolar
0 ‘zbekistonda atrof-muhit bilan bog‘liq vaziyat haqida 
tayyorlangan m a’mzada eng asosiy muammolar quyidagicha 
ko‘rsatilgan:
•  aholining toza ichimlik suvi bilan ta ’minlanmagani
•  suv zahiralarining tanqisligi va bulg‘angani
•  tuproq yemirilishi va sho‘rlanishi
•  yirik  shaharlar va  sanoat  m arkazlarida  havoning 
bulg‘anishi
•  qattiq chiqindilarning to ‘planib borayotgani
•  oziq-ovqat maxsulotlarining sifati
•  sahrolanish va biologik xilma-xillikning kamayishi
•  chegaralararo  ifloslanish.
M odom iki  ishlab chiqarish  tizim ini  rivojlantirishda 
mavjud ekologik va ijtimoiy muammolarni hal etish hisobga 
olinm as ekan,  bunday jarayon 0 ‘zbekistonning kelajak- 
dagi rivojlanishiga javob bermaydi.  C hunki ayni mavjud 
tizim lar  atro f-m uhit  va  tabiiy  zahiralardan  barqarorlik 
asosida foydalanish  muhimligini  tan   olgan  0 ‘zbekiston, 
bu borada o‘z oidiga strategik maqsadlar q o ‘ydi.  Ular quy- 
idagilardan iborat:


•  O ‘zbekistondagi har bir fuqaroning sog‘lom va fa- 
rovon  hayotini ta ’minlash;
•  millatning barqaror ijtimciy-iqtisodiy o ‘sishiga va 
m a’naviy yuksalishiga erishish;
•  tuzilma^iy va muasassaviy islohotlarni tugallash;
•  ijtimoiy yo‘naltirilganJx)zor iqtisodiyotiga asoslan- 
gan demokratik jam iyat qurish va uni mustahkamlash;
•  atrof-m uhit sharoitini yaxshilash  va  Orol  dengizi 
falokati oqibatlarini tugatish;
•  yer,  suv va boshqa tabiiy zahiralardan  oqilona va 
samarali foydalanishga erishish;
•  bioxilm a-xillikni  saqlab  qolish  va  atrof-m uhit 
muhofazasini ta’minlashda namunaviy natijalaiga erishish 
m aqsadida maxsus qo ‘riqlanadigan tabiiy hududlarning 
samarali va barqaror tizimini yaratish;
•  bioxilma-xillik bo‘yicha jamiyat bohabarligini oshi- 
rish va bu borada qilinayotgan ishlar samaradorligini oshi- 
rish uchun barcha darajalarda sa’y-harakat ko‘rsatish;
•  bioxilma-xillikdan foydalanishning barqaror uslu- 
bini  yaratish  va  undan  ko ‘riladigan  foydaning  adolatli 
taqsimlanishini ta ’minlash;
•  sahrolanishga qarshi kurash va atrof-m uhit ahvoli- 
ni yaxshilash.

Download 3,94 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish