Atom yadrosining tarkibi. Bog‘lanish energiyasi. Massa defekti

1-guruh. Lazer va uning turlari haqida ma’lumot bering?
2-guruh. Atomning Bor modeli haqida tushuntirib bering?
3-guruh. Bor postulatalarini aytib bering?

4. 
   Yangi mavzu ustida ishlash:
   

O‘qituvchining kichik ma’ruzasi (20 minut)
Reja:

1. 
   Yopiq sistema deganda siz nimani tushunasiz.
   
2. 
   Massalari va tezliklari bir xil bo‘lganda jismlar impulsi.
   
3. 
   Massalari va tezliklari har xil bo‘lganda jismlar impulsi.
   
4. 
   Impulsning saqlanish qonunini nimadan iborat?
   
5. 
   Impulsning saqlanish qonunini texnikada va hayotda qo‘llanilishi
   

5. 
   Darsni mustahkamlash ( 10 minut)
   

Darslikdagi mavzu so‘ngidagi savollarga javob beriladi. O‘quvchilarni mustaqil fikrlashga undash maqsadida guruh sardorlariga quyidagi masala va qolgan a’zolariga esa mikrotestlar mustaqil ish sifatida topshiriladi.
Mustaqil ish:
Guruh sardorlariga
Guruh a’zolariga:
I – variant

1. 
   Jismlar ox o‘qi bo‘ylab harakatlanib, elastik to‘qnashgan hol uchun impulsning saqlanish qonuni ifodasini toping.
   

1. 
   m₁₁+ m₂₂=m₁^₁+ m₂^₂
   
2. 
   m₁₁- m₂₂=m₁^₁+ m₂^₂
   
3. 
   m₁₁+ m₂₂=m₁^₁- m₂^₂
   
4. 
   m₁₁+ m₂₂=(m₁+ m₂) ^
   

A) 4 m / s B) 4,5 m / s C) 5 m/s D) 3 m/ s

3. 
   Jismlar bir tomonga harakatlanib, noelastik to‘qnashgan hol uchun impulsning saqlanish qonunini ifodasini toping.
   

1. 
   m₁₁+ m₂₂=(m₁+ m₂) ^
   
2. 
   m₁₁ – m₂₂=m₁^₁+ m₂^₂
   
3. 
   m₁ὺ₁ – m₂₂=(m₁+ m₂) ^
   
4. 
   m₁₁ + m₂₂=m₁^₁+ m₂^₂
   

3. 
   Jism impulsi quyidagi kattaliklardan qay biriga bog‘liq emas?
   

A) Jism massasiga B) Tezlikka C) yo‘lga D) Barchasiga

3. 
   Jism impulsi formulasini toping.
   

A) P = m ∙ὺ B) P = m / ὺ C) I = F ∙t D) ὺ = P / m

II variant

1. 
   Jismlar boshqa tashqi jismlar bilan o‘zaro ta`sirlashmasa yoki sistemaga ta`sir etayotgan kuchlar o‘zaro muvozanatlashsa, bunday jismlar sistemasi nima deb ataladi.
   

1. 
   Sanoq sistema B) Yopiq sistema C Ochiq sistema D) Impuls
   

2. 
   Jismlar ox o‘qi bo‘ylab harakatlanib, elastik to‘qnashgan hol uchun impulsning saqlanish qonuni ifodasini toping.
   

1. 
   m₁₁+ m₂₂=m₁^₁+ m₂^₂
   
2. 
   m₁₁- m₂₂=m₁^₁+ m₂^₂
   
3. 
   m₁₁+ m₂₂=m₁^₁- m₂^₂
   
4. 
   m₁₁+ m₂₂=(m₁+ m₂) ^
   

1. 
   6 m / s B) 3 m / s C) 4 m / s D) 2 m / s
   

4. 
   Jism impulsi quyidagi kattaliklardan qay biriga bog‘liq emas?
   

1. 
   Jism massasiga B) Tezlikka C) yo‘lga D) Barchasiga
   

4. 
   Jism impulsi formulasini toping.
   

1. 
   P = m ∙ὺ B) P = m / ὺ C) I = F ∙t D) ὺ = P / m
   

Guruhlar mustaqil ishni bajargandan so‘ng, mavzuni mustahkamlash maqsadida o‘quvchilarga quyidagi savollar bilan murojat etiladi.
1 Yopiq sistema nima?
2. Quyosh sistemasini yopiq sistema deb olsa bo‘ladimi?
3. Massalari va tezliklari bir xil bo‘lib, to‘g‘ri chiziq bo‘ylab qarama-qarshi yo‘nalishda harakat qilayotgan jismlarning to‘qnashishidan oldingi va keyingi impulslari yig‘indisi nimaga teng.
4.Impulsning saqlanish qonunini tushuntiring.

6. 
   Dars yakunlarini chiqarish va xulosalash. (2 minut)
   

Dars davomida guruhlarning to‘plagan ballari hisoblanadi, g‘olib guruh aniqlanadi. Darsda faol ishtirok etgan guruh a’zolari ishtiroki hisobga olingan holda besh, to‘rt va uch ballar bilan baholaniladi.

7. 
   Uyga vazifa berish. (1 minut)
   

Mavzuni o‘qish, 25-mashq masalalarini yechish va 3 tadan test tuzib kelish.