Atom yadrosi ya zarralar fizikasi

Sochilish  burehagi. gradus
2.3-rasm. Nuklonlarning nuklonlarda sochilish burchak taqsimoti: 
a) sof s toMqin uchun; b) sof d toMqin uchun; d) sof p toMqin uchun.
Nuklonlarning nuklonlardan  sochilishi  bo‘yicha olib borilgan tajribalar 
yadroviy kuchlarning quyidagi xususiyatga ega ekanligini  k o ‘rsatadi.  n-p, 
p-p,  n-n  lardan  sochilishda  ta’sirlashuv  parametri  bir  xil,  zaryad  holatiga 
bogMiq  em as,  to rtish u v   x u su siy a tig a   ega  ekan.  T a’sirla sh u v   yuqo ri 
energiyalarda  ta ’sir  m asofaning  R  =  (0 ,3 -0 ,4 )  -10  13  sm   d a  kuchli 
itarishuvchi  kuch  vujudga  kelishligi  m a’lum  boMdi.  n-p  ta’sirlashuv  spin 
yo'nalishiga bogMiqliginiko‘rsatdi. Spinlari parallel boMganda, antiparallel 
boMgan holatdagidan kuchli ta’sirlashar ekan. Haqiqatan ham, neytronlarning 
para va orta vodorod  molekulalaridan  sochilish  kesimi  nisbati  c r ^ J c r  orlu 
=  30  ga  teng.  B u ndan  ta sh q a ri  b ir  n e c h a   yuz  M e V   e n e rg iy a li  n-p 
ta’sirlashuvlari yadroviy kuchlarning almashinuv xususiyatga ega ekanligini 
ko‘rsatadi  (2.4-rasm).  Bunda  nuklonning  tushish yo‘nalishida,  ( 0   =  0°) 
boMganda  m aksim um   boMadi,  0   =  180°  da  ham  m aksim um   boMishi 
sochilishda n ning p bilan almashishi bilan tushuntiriladi. N uklonlar o ‘zaro 
ta ’sirlashganda  spin  p ro y ek siy a la rin i,  zary ad larin i,  k o o rd in a ta la rin i 
almashinadi.

---

0 ,  grad
2.4-rasm.  Neytron energiyasi  En = 315  Me V boMganda n-p sochilish