Atom yadrosi ya zarralar fizikasi



Download 6,32 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/314
Sana31.12.2021
Hajmi6,32 Mb.
#264351
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   314
Bog'liq
муминов-atom yadrosi va zarralar fizikasi

s m 3 

Yadro  zichligi  hajm   birligidagi  nuklonlar  sonining  massasi  mNga 
k o ‘paytm asiga teng:


р  = nmN  = 1038 ИНУНП.. 
1
,6 6  • 10-24 g  =  10 14 - ^ г  = 100 • 106 - Ц - .
sm 
sm ' 
sm
Hajm  birligidagi  nuklonlar  sonini  bilgan  holda  ular  orasidagi  m asofa 
quyidagicha hisoblanadi:
K o‘rinib turibdiki, yadro hajm birligidagi nuklonlar soni, yadro zichligi, 
nuklonlar orasidagi masofa ham o ‘zgarmas, yadro turiga bogMiq  emas.
Dem ak,  yadro  nuklon lari  orasidagi  m asofa  barcha  yadrolar  uchun 
o ‘zgarmas ekan, yadro siqilmaydi, massa soni ortishi bilan hajmi otrib boradi. 
Yadro kuchlari qisqa masofada katta kuch bilan ta ’sir etadi.
1.4-§. BogManish energiyasi
Yadro bogManish kuchlari tufayli A nuklondan, y a’ni Z proton va N = A — 
  neytrondan  tashkil  topgan  sistemadan  iborat.  A gar  yadroni  uni  tashkil 
qiluvchi  nuklonlarga  ajratmoqchi  boMsak,  bogManish  kuchining  ta ’siriga 
qarshi  ish  bajarish  kerak.  Bu  ishning  kattaligi  bogManish  energiyasi  yoki 
yadro barqarorligining oMchamidir.
BogManish  energiyasi  deb,  nuklonlarga  kinetik  energiya  berm asdan 
nuklonlar orasidagi bogManishni (o‘zaro aloqani) uzish uchun kerak boMgan 
energiyaga  aytiladi.
Bu  energiyani  yadrodagi  nuklonlam ing  o ‘zaro  ta ’sir  (yadro  kuchlar) 
qonuniyati hozircha noma’lum boMsa ham, energiyaning saqlanish qonuni 
va nisbiylik nazariyasining massa bilan energiya orasidagi bogManish ifodasi 
 = me1  dan  foydalanib topish mumkin.
Agar yadroning massasi —  M (A, Z)ni, uni tashkil qilgan nuklonlar massa 
soniga  to ‘g ‘ri  keluvchi  m assalari  yigMndisi  [Zm + N m ^ga.  solishtirsak, 
birinchi  massa ikkinchisidan  biroz  д  m  ga kichik ekanligini  ko‘ramiz.  Bu 
m assalam ing farqi  m assa defekti deb ataladi.

Download 6,32 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   314




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish