Atom tuzilishi. Kimyo fanining paydo bo`lish tarixi

xulosalar.
● Entalpiya holat funksiyasi va entalpiyaning o‘zgarishi sistemaning boshlang‘ich holatdan oxirgi holatga o‘tish yo‘liga bog‘liq emas. P = const da ∆H =∆E + P∆V, ya’ni sistemaning hajmi o‘zgarmas bosimda o‘zgaradi.
● Entalpiya o‘zgarishi ∆H = Q_p, ya’ni entalpiya o‘zgarishi o‘zgarmas bosimda borayotgan kimyoviy va fizikaviy jarayonlardagi chiqayotgan yoki yutilayotgan issiqlikka teng.
● Agar jarayon borishida issiqlik chiqsa (∆H<0), u ekzotermik; agar issiqlik yutilsa (∆H>0) jarayon endotermik bo‘ladi.
3. Kalorimetriya. Kimyoviy va fizikaviy jarayonlarning issiqlik effektlarini o‘lchash
Nisbiy issiqlik sig’imi. Kimyoviy va fizikaviy jarayonlar davomida energiyaning o‘zgarishini aniqlash uchun chiqayotgan yoki yutilayotgan issiqlikning miqdorini va temperatura o‘zgarishini bilish kerak. Ma’lumki, ob’ekt qanchalik ko‘p isitilsa, uning temperaturasi shunchalik yuqori bo‘ladi va aksincha, ya’ni ob’ekt tomonidan yutilgan va chiqarilganissiqlikning miqdori temperaturaning o‘zgarishiga proporsional bo‘ladi. Har bir ob’ekt o‘zining issiqlik sig‘imiga ega, ya’ni uning temperaturasini 1 K ga o‘zgartirish uchun zarur bo‘lgan issiqlik miqdori: issiqlik sig‘imi = q / ∆T (J/K birligida).
Solishtirma issiqlik sig‘imi.
1g ob’ektning temperaturasini 1K ga ko‘tarish uchun zarur bo‘lgan issiqlik miqdori:
Solishtirma issiqlik sig‘imi = q / massa∙∆T (J/g∙K)
O‘zgarmas bosimdagi kalorimetriya. O‘zgarmas bosimda boradigan jarayonlar uchun issiqlik o‘tishi (q_p) sxemasi 6.7 rasmda keltirilgan oddiy kalorimetrda o‘lchanishi mumkin. Ushbu qurilma suvda eruvchan yoki u bilan ta’sirlashmaydigan qattiq jismlarning solishtirma issiqlik sig‘imini aniqlashda ishlatiladi. Qattiq jism tortiladi, ma’lum temperaturagacha qizdiriladi va massa hamda temperaturasi aniq bo‘lgan suvga tushiriladi. Aralashtirilgandan keyin suv va qattiq jismning temperaturalari o‘zgaradi: - q_{qattiq jism} = q_n2o. 6.7 tenglamani hisobga olsak:
-(c_q.j. x m_q.j. x∙∆T_q.j.) = c_H2O x m_H2O ∙x ∆T_H2O
va bunda c_q.j. dan tashqari barcha keltirilgan kattaliklarning qiymatlari ma’lum bo‘lsa, c_q.j. ning qiymatini xisoblasa bo‘ladi:
c_q.j.=-c_H2Ox m_H2O ∙x ∆T_H2O/ m_q.j.x∙∆T_q.j.