Atamalar izohi: Industrial sivilizatsiya

4-MAVZU. 1918 – 1939-YILLARDA FRANSIYA
Reja:
1. Iqtisodiy rivojlanish.
2. Ichki siyosat va ijtimoiy muamm olar.
3. Tashqi siyosat.
1. Iqtisodiy rivojlanish. Birinchi jahon urushini Fransiya g‘alaba bilan yakunladi. U o‘zining ashaddiy dush mani bo‘lgan Ger maniyani tor-mor qildi, qit’ada boshqa jiddiy raqibi qolmadi. Ammo bu g‘alaba fransuz xalqiga juda qimm atga tushdi. Bevo sita urush harakatlari bo‘lib o‘tgan Fransiya hududining uchd an bir qismidagi sanoat korxo nalari vayron qilindi. Pul keskin qadr siz lan di, Fransiya AQSHdan qarzd or bo‘lib qoldi.
Urush qishloq xo‘jaligi, sanoat va kredit ti zimiga jiddiy zarar yetkazdi, Fransiya dunyo dagi kreditorlik pozitsiya sini qis man yo‘qot di. Kapitalning katta qism i kredit sohasidan ish lab chiqarish sohasiga ko‘chdi.
Versal shartnomasiga bi noan Fransiya Elzas va Lotaringiyani qay tarib ol di, 15 yilga Saar ko‘mir havzasini egalladi, Ger maniya mustamlakal ari hi sobiga o‘z imperiyasini kengaytirib oldi. Germa niya Fransiyaga katta reparatsiya to‘ladi.
Bularning hammasi 1920-yill ari sanoatn ing o‘sishi uchun qulay sharoit yaratdi. Sanoat ning avtomobilsozlik, samolyot sozlik, neftni qayta ishlash, kimyo sanoa ti kabi yangi turl ari paydo bo‘ldi. Ayni paytda qishloq xo‘jaligi turg ‘unlik hol atini boshdan kechiray otgan bo‘lib, mahsulot yetishtirish urushdan oldingi holatida edi.
1929 – 1933-yillardagi jahon iqtisod iy i nqirozi Fransiyada 1930-yil i bosh landi. Shu yili ishlab chiqarishning o‘sish sur’atlari sus ayib, sanoat ishlab chi qarishi keskin pasayib ketdi. Metallurgiya, mashinasozlik, to‘qimachilik va oziq-ovqat sanoatida inqiroz yuz berdi. Ishlab chiqa rishning pasayishi ishsizlar sonining oshishi va ish haqining kamayi shi ga olib keldi.
Inqirozdan aholining bar cha qatlam lari jiddiy za rar ko‘rdi. Shahar mayda burjuaziyasining daromadlari keskin tushib ketdi, yuz minglab mayda sav dogarlar xonavayron bo‘ldi. Fransiyada sa noat ishlab chiqarishi 1930-yillar oxirida ham inqi rozdan ol dingi darajasiga yetmadi.