Astronomiya bólimi boyınsha qadağalaw jumısı

Astronomiya bólimi boyınsha qadağalaw jumısı

1	«Astronomiya» sózi grekshe «astron» - juldız, «nomos» - nızam sózlerinen kelip shıqqan.
2	Mısırlı ruwxaniyler biziń eramızdan 3000 jıl burın Nil dáryasınıń tasıw hám qaytıw dáwirleriniń baslanıw kúnlerin astronomiyalıq baqlawlar tiykarında aldın-ala aytıp bergen.
3	Biziń eramızdan burınğı VI ásirde Jerdiń shar tárizli ekenligi haqqında pikir bildirdi - Pifagor
4	Aristotel- biziń ásirimizden burınğı IV ásirde bolsa Álemniń orayında qozğalmaytuğın Jer jaylasqan degen geooraylıq sistemağa tiykar saldı
5	IX-XV ásirlerde jaqın hám Orta Shığıs hám Oraylıq Aziya mámleketlerinde iri astronomiyalıq observatoriyalarda Ál-Battaniy, Ál-Xorezmiy, Ábi-ul-Vafo Buzjaniy, Ábiw Mahmud Xojendiy, Abdurahman as-Suwfiy hám Ibn Yunus sıyaqlı belgili alımlar xızmet etti
6	Ábiw Rayxan ál-Beruniydiń astronomiyağa bağıshlanğan 40 tan artıq shığarması bizge shekem jetip kelgen.
7	Eger túnde belgili bir orında turıp juldızlar bir neshe saat dawamında úzliksiz túrde baqlansa, pútkil aspan sferasınıń juldızları, baqlawshıdan ótiwshi gipotezalıq kósher - Álem kósheri átirapında aylanıwın kóriwi múmkin.
8	Ay juldızlar fonında batıstan shığısqa qaray hár sutkada shama menen 13 gradusqa jıljıp barıp, Jerdi 27,32 sutkada bir ret tolıq aylanıp shığadı.
9