|
3
Kirish
Internetni sahifalaridan birida rus jurnalistining quyidagi ommabop
asariga duch kelib qoldik: “Екатерина Мелехова − Астрагал – трава
жизни кремлевских вождей”. Eng qizig’i, tahririyat o’z kirish so’zida bu
asar muallifi professional jurnalist ekanligi, katta qiziqish bilan dorivor
o’simlik haqida ma’lumot axtarganini va bunda siyosiy urg’u berilganini
ham aytib o’tadilar. Tahririyat asar muallif bergan matnning haqiqiyligiga
muallif javobgarligi, o’simlikdan foydalanganda avvalam bor sizni
davolovchi shifokor bilan maslahatlashishingiz kerakligini bildiradi. Har
bir organizm individualdir, shu sababli avval astragaldan choy tayyorlab
ichganingizda allergiya aniqlamasa unda uning dorivor xossasini va
yoshartirish xususiyatini sezishingiz mumkin.
Asar tarixini qisqa bayon qilmoqchimiz:
Jurnalist eski tanishinikida mehmon bo’lganida, unga olmali pirog
bilan xushbo’y choy taklif qilib, uning otasi yuqori bosim bilan og’rigan
ekanligini, shunda bu ayol o’simlik damlamasini ichtirgan bo’lib, yarim
yildan keyin poliklinikadan tashxis olishga borganida davolovchi shifokor
unda yuqori bosim yo’qolganini va eng qizig’i yosharganini aniqlab
hayron qolgan ekan. O’simlikni qayerdan olganini so’raganda, uni
Qrimdan o’sha yerda nafaqa yoshidagi jurnalistdan olib kelganini aytgan.
O’simlik Rossiyaning Volga bo’yida, O’rta Osiyoda o’sishi, keyinchalik
farmasevtikaga bag’ishlangan kitoblarda yozilgani, lekin dorixonalarda
sotuvda yo’qligi ma’lum bo’lgan. Bu o’simlik tarixini varaqlaganda u
eramizdan oldin beshinchi asrda qo’llanilgani va skiflar tomonidan “xayot
giyohi” nomi bilan ma’lumligi, sevgi magiyasi ya’ni kuchli homila qila
olish
mahsuloti
hisoblangan.
Bu
o’simlik
nomi
–astragal
4
шерстистоцветковый ekan. Skiflarda o’n beshta oltin 16x14 sm tabletka
taxtachalar ma’lum bo’lib ulardan bittasida soch soqoli o’sgan keksa
otaxonning ot ustida choptirayotgani va shu o’simlik surati hamda
yuqoridagi nom yozilgan ekan. Eng muhimi, eng katta dohiylar Gitler va
Stalin bu o’simlikni bilganlar va ikkalalari ham uni “boqiylik giyohi” deb
hisoblaganlar. Buning sababini quyidagi ma’lumotlar bildiradi: Skiflar
mamlakati qamal qilib olinib, keyin to’la vayron qilingan, 15 ta oltin
tabletka taxtachalar yo’qolgan. Gitler shaxsiy shifokori Gerxarda Madaysa
dorivor o’simliklar bilan shug’ullanar va Dunyo dorivor o’simliklar
ensiklopediyasini yozganda skiflar o’ti bilan qiziqqan, Qrimni nemislar
egallagach u Аninерbi tashkiloti hisobida o’simliklarni terish va oltin
taxtakachlarni axtargan oxir oqibat beshtasi topilgan ular orasida “hayot
giyohi” ham bo’lgan. Uni topib, terib germaniyaga olib borilgan, suratlari
ham olingan, lekin taxtachalar urush oxirida yo’qolgan, shu tashkilotda
xizmat qilgan rus ayg’oqchislari bo’lmish Qrim partizanlari bu o’simlik
axtarilishini Stalinga yetkazgan. Lekin Gitler deyarli o’simlikdan
foydalana olmagan, Stalin esa 1953-yilda kasal bo’lganda bu ma’lumot
esiga kelgan va shaxsiy shifokorlariga surat va tafsilotni yetkazgan. Stalin
hayotining oxirgi yillari o’ziga suiqasd bo’lishidan qo’rqqan. U hamma
vaqt
ovqatlanayotganida
kim
bo’lmasin
Politbyuro
a’zolarimi,
mexmonlarmi qandaydir so’zlar bilan stol ustigagi taomlar, shirinliklar
ichimliklarni ularga ichirib, yegizdirib keyingina o’zi tamadi qilardi. Shu
sababli ham bu stolga kelayotgan baliqlar maxsus ko’llarda, fazan va
barrachalar maxsus qo’riqxonalarda, gruzin vinosi maxsus uzumzorlar va
vino zavodlarda quyilib keltirilgandi, yangi uzilgan mevalar, sabzavotlar
janubdan har kuni maxsus samolyotda olib kelinardi. Olib kelingan
5
mevalar, sabzavotlar maxsus shifokorlar tomonidan kimyoviy taxlil ham
qilinar, har bir non maxsuloti, go’sht va mevalar bilan maxsus tamg’a
bosilgan dalolalatnoma bo’lardi, bunda zaharli modda aniqlanmagan
yozuvi bo’lishi shart bo’lgan. Kremldagi har bir xona havosi ham taxlil
qilinardi. Stalin Qrimda topilgan skiflarning “skif o’lmaslik o’ti” oltin
tabletkani akademik Vinogradovga bergan bo’lib, yarim yil ichida o’simlik
topilgan undan dorilar tayorlangan maymun va kasalxonalarda
bildirmasdan sinovdan o’tkazilgan, oxiri Stalinga ham ichirilgan, bu
o’simlik SNB tashkilotida yashiringan bo’lgan Stalinga ham bu tashkilot
oxirgi vaqtda bermagani uchun vafot etgan deyilgan. Andropov SNB raisi
vaqtida bu dorini o’sha vaqtdagi yoshi ulug’ birinchi sekretarlarga
yetkazib turishga etibor bergan shu sababli ular ko’p yillar rahbar
bo’lganlar, oxiri Andropov o’lgandan keyin bu o’simlik dorixonalarda
paydo bo’lgan.
Skiflarda “hayot o’ti” sutda qaynatilgan bo’lib yana nimadir
qo’shilgan, uni podsho avlodi qirq besh yoshdan keyin ichganlar, xotinlar
faqat ginekologik kasallarda ichganlar. Аstragal sherstistosvetkoviy yurak
va tomirlar faoliyatini yaxshilagan, demak ateroskleroz, ishemik kasallar,
infarkt miokardlar davolangan. Yevropada Аlzgeymer kasalini davolashda,
jigar, buyrak, nerv sistemalariga foydali ta’sir qilgan. Ayrim xalq
tabobatchilari uni rak kasalida foydalanishni taklif etganlar.
Mana shu qiziq ma’lumotlar sababli biz bu o’simlik haqida
adabiyotdagi asarlar bilan tanishib o’quvchilarga tavsiya qildik.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
