Astanaqulova zuhraxon baxtiyorjon qizi

1.3. Innovatsion jarayon mohiyatini ifodalovchi qarashlar, qonuniyatlarni pedagoglarda innovatsion yondashuvning qaror toptirish bosqichlari asosida shakllantirish.
Ma’lumki, nazariy mashg’ulotlarda fanini o’qitishda, pedagoglarda innovatsion yondashuvlar va kasbiy pedagogik kompetentsiyalar haqida ma’lumotlar beriladi.
Amaliy mashg’ulotlarda esa innovatsion texnologiyalarning qo’llanilishi, zamonaviy ta’lim vositalaridan foydalanish usullari va fanga qo’yilgan zamonaviy talablar asosida o’rganiladi.
Amaliy mashg’ulotlarda o’qitishning texnikaviy vositalaridan, ekspress-so’rovlar, test so’rovlari, guruhli fikrlash, kichik guruhlar bilan ishlash va boshqa interfaol ta’lim usullari nazarda tutiladi.
Pedagoglarda innovatsion yondashuvni shakllantirishda M.M.Potashnik tomonidan e’tirof etilgan innovatsion jarayonlar mohiyatini ifodalovchi qarashlari muhim ahamiyatga ega [19]
Ushbu talqinga ko’ra quyidagicha innovatsion jarayon tuzilmalaridan iborat:
Faoliyat tuzilmasi (Motiv – maqsad – vazifa – mazmun – shakl – metodlar – metodika komponentlari yig’indisi);
Subyektiv tuzilma (Innovatsion jarayonda ishtirok etuvchi subhektlar);
Darajali tuzilma (Innovatsion faoliyat subyektlarining xalqaro, mintaqaviy, tuman, shahar va b. darajalari);
G’oyaviy tuzilma (O’quv jarayoni, ma’naviy-ma’rifiy ishlar,boshqaruv va h.k.da yangilikning paydo bo’lishi, ishlab chiqilishi va o’zlashtirilishi);
Davriylik tuzilmasi (Yangilikning paydo bo’lishi jadal rivojlanishi – kamolot cho’qqisi – o’zlashtirish – diffuziya (singib ketishi, tarqalishi) – yangi g’oyalar bilan boyitilishi – qoloqlik – inqiroz – irradiatsiya (aldanish) – zamonaviylashtirish);
Boshqaruv tuzilmasi (Boshqaruv jarayoni (rejalashtirish – tashkil etish – rahbarlik qilish – nazorat) elementlarining o’zaro aloqasi);
Tashkiliy tuzilma (Diagnostik, prognostik, tashkiliy, amaliy, umumlashtiruvchi va tatbiq etuvchi innovatsiyalar) .
Innovatsiya jarayoni tarkibiy tuzilmalardan iborat bo’lish bilan birga muayyan qonuniyatlarga ham bo’ysunadi. Mazkur jarayon uchun quyidagi to’rtta pedagogik innovatsion jarayon qonuniyatlari qonuniyat harakterli sanaladi.
Pedagogik innovatsion jarayon qonuniyatlari quyidagicha: