Asosiy qism I. Bob. Boshlang‘ich sinf o‘qish darslarida matn ustida ishlashning nazariy asoslarini shakllantirish

IV. Yangi mavzuni mustahkamlash.
2-topshiriq:
Savollar:
Siz navro‘z saylida qatnashganmisiz?
Navro‘z bayrami haqida og‘zaki hikoya tuzing!
Matndan qanday yangiliklarni bilib oldingiz?
^{Navro‘z haqidagi videorolik taqdim etiladi va video yuzasidan suhbat o‘tkaziladi.}
3-topshiriq.
• GURUHLAR NAVRO‘Z HAQIDA BERILGAN MAVZULAR BO‘YICHA SO‘ZLAB BERADILAR
1.Navro‘z so‘zining ma’nosi.
2.Navro‘z taomlari.
3.Navro‘z urf-odatlari
4.Navro‘zda qilinadigan ishlar.
V. Harakatli dam olish daqiqasi o‘tkaziladi:
Bog‘imizga ko‘chat ekdik
Ko‘chatni biz sug‘ordik,
Ko‘chatim o‘sib ketdi
Bo‘yi osmonga yetdi.
VI. Dars yakunlash va uyga vazifa berish: Guruhlar taqdimotidan keyin, ular to‘plagan ballar e’lon qilinadi. G‘olib guruh rag‘batlantiriladi. O‘quvchilar baholanadi. Uyga vazifa: Matnni o‘qish va so‘zlab berishga tayyorgarlik ko‘rish

Xulosa
Xulosa qilib aytganda, millat tafakkurini rivojlantiruvchi, undagi milliy mafkura, ma’naviy barkamollik, intellektual salohiyatini ko‘rsatib turuvchi asosiy mezontildir. Til barqaror hodisa, nutq esa beqaror-vaqtinchalik, u alohida shaxsning muayyan makon va zamondagi individual – intelektual ko‘rsatkichlari: ilmiy-ijodiy tafakkuri aloqa-aralashuv, ijtimoiy –siyosiy ehtiyojlarini kafolatlovchi, xususiy muloqot, ta’sir va aks ta’sir natijasini voqelantiruvchi bosh vosita sanaladi. Insoniyatning ijtimoiy-siyosiy taraqqiyoti uchun zarur bo‘lgan ilmiy manbalarni avlodlarga meros qilib qoldirish uchun birdan-bir, yagona imkoniyat-matn esa kashfiyotdir, til umumiyligi, matn esa xususiyligi bilan go‘zal, til ijtimoiy muloqot mahsuli, matn – ijodiy tafakkur mahsuli, hazrati inson yaratiqlarining majoziy ramzi, aks sadosidir.
O‘sayotgan avlodning mustaqil va ijodiy fikr egasi, ixcham va go‘zal nutq sohibi, nutqiy sharoitni to‘g‘ri baholay oladigan tadbirkor vatan taraqqiyoti uchun xizmat qiladigan, ma’naviy barkamol kishilar bo‘lib yetishishni ta’minlash – umumiy o‘rta ta’lim maktablari, o‘rta maxsus va kasb-hunar tizimi ona tili ta’limining bosh maqsadi hisoblanadi. Umumiy o‘rta ta’limini o‘rganishda asosiy maqsad kommunikativ savodxonlikni rivojlantirish, mustaqil va ijodiy fikrlay oladigan, qiroat va suxandonlik san’atidan baxobar, og‘zaki nutq hamda matn yaratish ko‘nikmalarini mukammal egallagan, ma’naviy barkamol shaxsni tarbiyalab yetishtirishdan iborat. Davlat ta’lim standartlari ana shu ta’limiy maqsadni amalga oshirishga xizmat qiladi. Zero, mustaqil yaratilgan matn o‘quvchi tafakkuri, intellektual qobiliyatining voqealanishi, tugal bir mazmunning o‘quvchi tomonidan kashf etilishi, yuzaga chiqishidir.
Matnlar o‘zining qator xususiyatlari bilan bir-biridan farq qiladi. O‘quvchi matn ustida ishlar ekan turli murakkablik, qiyinchiliklarga duch keladi, muommoli vaziyatdan chiqish, uning yechimlarini topish yo‘llarini qidiradi. Matn ustida ishlash faoliyati faqat darslikda berilganlari bilan chegaralanib qolmasdan, ilmiy va badiiy adabiyot, davriy matbuotdan tanlab olingan matnlar, audio-videolavhalar ustida ishlash ham o‘quvchilar uchun qiziqarli va zavqli bo‘lishi tabiiy. Hozirgi adabiy ta’limni o‘qitishda maktab oldiga o‘sib kelayotgan yosh avlodni yuz yillar oldindan insoniyat tarixi davomida yaratilgan va shu vaqtgacha toldirib kelingan madaniyatni egallash, bolani real hayotga tayyorlash, ongli ravishda kasb tanlashiga erishish, o‘quvchilarni atrofdagi kishilar bilan madaniyatli muomala qilishga o‘rgatish talabini qoymoqda. Buning uchun o‘quvchilarning imkoniyatlarini va asosiy faoliyatlarini hsobga olgan holda oqitishning har bir bosqichida maktab adabiy ta’limini tayanch maqsadlarni belgilab olish lozim. Shunday qilib,badiiy asar matnini tahlil qilishda, umuman, badiiy asarlarni o‘rganishda o‘quvchi shaxsiga kuchli ta’sir qiluvchi, ularning saviyasiga mos, bilimlarini o‘zlashtirishini ta’minlovchi metod va usullardan, tahlil turlaridan foydalanish mumkin.