Асосий макроиқтисодий кўрсаткичлар

Миллий хўжалик тизимидаги бошқа макроиқтисодий кўрсаткичларининг ўзаро нисбати
Юқорида айтилганидек, ялпи маҳсулотнинг МҲТдаги асосий кўрсаткичлари булар:
 ялпи ички маҳсулот (ЯИМ);
 ялпи миллий маҳсулот (ЯММ);
 соф миллий маҳсулот (СММ).
Ялпи даромаднинг МҲТдаги асосий кўрсаткичлари эса:
 миллий даромад (МД);
 шахсий даромад (ШД);
 ихтиёрдаги шахсий даромад (ИШД).
Соф миллий маҳсулот (Net National Product – NNP), ишлаб чиқариш ҳажмини характерловчи ЯММдан фарқли ўлароқ иқтисодиётнинг ишлаб чиқариш потенциалини характерлайди. Чунки у ўз ичига фақатгина соф инвестицияларни олиб, тикланадиган инвестиция (амортизация)ларни ҳисобга олмайди. Шунинг учун СММни ҳисоблаш учун ЯММдан амортизацияни айириш лозим:
СММ = ЯММ – А
Миллий даромад (National Income - NI), келгусида МД деб атаймиз, – бу иқтисодий ресурслар эгаларининг ишлаб топган ялпи даромадларидир, яъни омиллар даромадининг йиғиндисидир.
МД = СММ – бизнесга эгри солиқлар
Шахсий даромад (Personal Income - PI), келгусида ШД деб атаймиз. Миллий даромаддан фарқли равишда у иқтисодий ресурс эгаларининг олган ялпи даромадларидир.
ШД = МД – ижтимоий суғурта тўловлари – корпорациялар фойдасига солиқлар – корпорацияларнинг тақсимланмаган фойдалари + трансфертлар + давлат облигациялари бўйича фоизлар
Ялпи даромадларнинг учинчи тури – ихтиёрдаги шахсий даромад (Disposal Personal Income – DPI) ҳисобланиб, бу даромад уй хўжаликлари ихтиёридадир. У шахсий даромаддан иқтисодий ресурслар эгалари тўлаши мажбурий бўлган индивидуал тўғри солиқлар (энг аввало даромад солиғи) катталигига фарқ қилади:
ИШД = ШД – индивидуал солиқлар
ИШД = С + S
бунда,
С – истеъмол;
S – жамғарма.
Уй хўжаликлари ўзларининг ихтиёридаги даромадларини истеъмол (consumption - С) ва жамғармага йўналтирадилар (saving - S).

Миллий ҳисобчилик тизимидаги бошқа кўрсаткичлар ва улар ўртасидаги нисбат

• ЯМД - мамлакат резидентлари томонидан, мамлакатда ва мамлакат

ташқарисида, ишлаб чиқаришда иштирок этиш ва мулкдан олган бошланғич даромадлари йиғиндисидир.

ЯМД = ЯИМ + мамлакат резидентлар томонидан хориждан олинган

даромадлари - норезидентларнинг мамлакатдан хорижга жўнатган

даромадлари.

Соф ички маҳсулот (СИМ) ва Соф миллий даромад (СМД)

Кўрсаткичлари ЯИМ ва ЯМД кўрсаткичларидан амортизация (истеъмол қилинган асосий капитал) суммаси миқдорига фарқ қилади.

СИМ = ЯИМ - А

СМД = ЯМД - А