Asl birikтiruvchi тo’qima

Adventitsial hujayralar

Adventitsial hujayralar kam differensiallangan, yassi yoki duksimon shaklga ega hujayralar bo’lib, qon tomirlar atrofida joylashadi. Adventitsial hujay-ralar peritsitlardan farq qilib, hech qachon bazal membrana bilan o’ralmaydi. Ularning sitoplazmasi sust bazofil bo’yalib, o’zida kam miqdorda organellalar tutadi. Adventitsial hujayralar kam differen-siallangan hujayralar bo’lib, ulardan ma’lum sharoitlarda fibroblastlar yoki adipotsitlar hosil bo’lishi mumkin deb hisoblanadi.

Siyrak biriktiruvchi to’qimaning hujayralararo moddasi

Siyrak biriktiruvchi to’qimaning hujayralararo moddasi amorf moddadan va uch turli tolalardan iborat.Kollagen va elastik tollalar tolalarning asosiy qismini tashkil etib, unda retikulyar tolalar kam uchraydi.

Amorf modda va tolalar asl biriktiruvchi to’qi-maning hamma turlarida har xil nisbatda uchraydi. Shuning uchun quyida keltirilgan hujayralararo moddaning tuzilishi biriktiruvchi to’qimaning hamma turlari uchun tegishlidir.

Asosiy modda

Asosiy, amorf yoki sement modda gomogen massa bo’lib, kolloiddan iborat. Amorf modda biriktiruvchi to’qima takomilining ilk bosqichlarida hosil bo’lib, avvaliga tolalar ko’proq bo’ladi, keyinchalik amorf modda differensiallashib, biriktiruvchi to’qimaning bir turida, masalan, terida kam, tog’ayda esa ko’proq glikozaminoglikanlar tutadi.

Asosiy modda turli moddalarning qon tomirdan hujayraga yoki metabolizm qoldiqlarining hujayradan qonga o’tishida asosiy tuzilma sanaladi. Uning o’tkazuvchanligi glikozaminoglikanlar konsentratsiya-siga va boshqa fizik, kimyoviy holatlarga bog’liq. Gistamin va gialuronidaza fermenti ta’sirida amorf moddaning o’tkazuvchanligi keskin oshadi. Shunday qilib, amorf modda organizmda modda almashinuvida muhim o’rin tutib, uning o’zgarishi turli kasalliklarga olib kelishi mumkin.