Соглицни сакдаш, экология ва атроф-му^ит мууофазаси департамента тузилиши Узбекистан Республикаси Вазирлар Махкамаси тузилмасида Согликни саклаш, экология ва атроф-мухитни мухофаза килиш департаментининг ташкил этилиши мамлакатимизда экология ва саломатлик масаласига бери- лаётган катта эътибордан далолат беради.
Вазирлар Махкамаси уз ваколат доирасида Цоракрлпогистон Республикаси Вазирлар Кенгашининг экологик масалалар буйича давлат хо- кимияти ва бошлиги томонидан кабул килинган меъёрий хужжатларнинг мазкур республикада бажарилишига оид ахборотларни эшитади, таклифла- рини куриб чикади, низоли масалаларни хал этади, унинг ноэкологик ка- рорлари ва фармойишларининг ижросини тухтатади. Вазирлар Махкамаси томонидан Крракалпогистон Республикасини (К^КР) экологик жихатдан ривожлантириш, унинг бойликларидан окилона фойдаланишга тааллукли масалалар хал этилаётганда ККР Вазирлар Кенгашининг фикри хисобга олинади. Шунинг учун хам Вазирлар Махкамасида унинг Доимий ваколат- хонаси фаолият юритади.
1993 йил 6 майда кабул килинган «Узбекистан Республикаси Вазирлар Махкамаси тугрисида»ги Конуннинг 6-моддасига биноан махаллий хокимиятларнинг (вилоят, туман, шахар) ижро этувчи органлари билан доимо хамкорликда фаолият юритади. Махаллий ижро этувчи хокимият ор- ганларининг экологик фаолиятини мувофиклаштиради, уларнинг атроф- мухит мухофазасига доир таклифларини куриб чикади. Вазирлар Махка- масининг экологик карорлари, фармойишлари, йурикномалари, топши- рикларининг бажарилишини назорат килади, уларни бажариш юзасидан хокимият рахбарларини йигади ва ахборотларини тинглайди. Марказий аппарат ва органлар билан махаллий хокимият органларининг экология борасидаги хамкорлигини таъминлайди хамда низоли масалаларни хал этади. Махаллий ва регионал микёсда атроф-мухит мухофазасига оид режа хамда дастурларини куриб чикади ва тасдиклайди. Махаллий аха- миятга эга булган ноэкологик карор хамда фармойишларни тухтатиб ку- йиш ва бекор килиш хукукига эга.
Узи тугрисидаги Конуннинг 5-моддасидан келиб чиккан холда экология ва атроф-мухит мухофазасига доир Вазирлар Махкамаси:
экологик тадбирларнинг иктисодий механизмини шакллантириш ва реализация килиш;
табиий ресурслардан окилона фойдаланишга кодир булган турли мулк шаклларини юзага келтириш ва уларнинг фаолиятини куллаб-кувватлаш;
экологик тулов ва экологик тадбирларни кредитлаштириш тизимини мустахкамлаш ва уни амалга татбик килиш;
республика бюджетида атроф-мухит мухофазасига доир маблаг мик- дорини аниклаш ва уни Олий Мажлис тасдигига киритиш;
экологик дастур ва истикболли йуналишни ишлаб чикиш хамда улар- нинг ижросини ташкил этиш;
экологик бошкарув тузилмасини такомиллаштириш - вазирликлар, давлат кумиталари, идоралари, давлат ва хужалик бошкарувининг бошка органларини тузиш, кайта ташкил этиш ва тугатиш тугрисидаги таклифлар- ни ишлаб чикиш;
экология фани ва техникасини ривожлантириш;
табиий ресурслардан окилона фойдаланиш ва уларни мухофаза ки- лиш чора-тадбирларини амалга ошириш;
экологик таълим, экология ва саломатликни ривожлантириш хамда такомиллаштиришнинг асосий йуналишларини белгилаш, экологик мада- ниятни ривожлантиришга кумаклашиш;
миллий хавфсизлик элементи булган экологик хавфсизликни ошириш;
давлат бошкарув органларининг табиатни мухофаза килиш тадбирла- рини биргаликда утказиш;
республика ва халкаро ахамиятга эга булган йирик экологик дастур- ларни амалга ошириш борасидаги ишларни мувофиклаштириш;
атроф-мухит холатига салбий таъсир килувчи катта авариялар, фало- катлар ва табиий офатларнинг окибатларини тугатиш чора-тадбирларини куриш;
хорижий давлат ва халкаро ташкилотларда экология сохаси буйича хам вакилликни таъминлаш;
хукуматлараро экологик шартнома ва битимлар тузиш, уларни бажа- риш чора-тадбирларини куриш;
экологик жихатдан ташки иктисодий, илмий-техникавий ва маданий хамкорлик сохасида рахбарликни амалга ошириш каби ваколатларга эга.
Вазирлар Махкамаси таркибидаги давлат ва хужалик бошкаруви орган- ларида экологик бошкарувнинг умумий масалалари буйича ишларни муво- фиклаштиради ва йуналтиради. Уларнинг низомлари, аппаратлар сони ва уларга сарфланадиган маблаглар микдорини белгилайди. Уларнинг рахбар ходимларини тайинлайди ва лавозимидан озод этади. Умуман олганда, уз тизимидаги барча булинмаларнинг экологик бошкарувида назорат урната- ди ва тегишли карорлар кабул килади.
Мустакилликнинг 24 йили мобайнида Вазирлар Махкамаси томонидан юзлаб экологик тусдаги карорлар, фармойишлар, йурикномалар ва дастур- лар кабул килинди. Махсус вазирликлар, давлат кумиталари, агентликлар ва ассоциациялар ташкил этилди, уларнинг экологик бошкарув тизими кайта куриб чикилди. Масалан, 1998 йил 1 апрелда унинг 139-сонли карори билан «Узбекистан Республикасида биологик хилма-хилликни саклашнинг миллий стратегияси ва харакатлар режаси» кабул килинди. Худди ана шу йил Ер ресурслари, геодезия, картография ва кадастр давлат кумитаси таш- кил этилди.
Узбекистан Республикаси Вазирлар Махкамасининг хар беш йилга мул- жалланган Узбекистан Республикасининг атроф-мухитни мухофаза килиш ишлари дастурларини кабул килиб келмокда.