Ashyoshunosligi

7
5.5-rasm. Sirpanmaydigan polimer qoplamalar:
7 — soft step nomli poyandoz; 2 — polivinil polimer gilamcha;
3 — nurlanuvchan luminessent yopishqoq tasma;
4 — sirpanmaydigan suyuq qoplama.
ShakUi yoki aluminiy pastki qatlam tasmalari o‘zining texnik 
va sifat tavsiflariga ega, shuningdek, abraziv lentalarga butunlay 
o ‘xshash, lekin aluminlarning amaliy dasturlari muhim xusu- 
siyatga ega. Abraziv asosning pastki qatlamiga yopishtirilgan alumin
folga qatlam relyefni takrorlanish uchun 
m o‘ljallangan.
Yopishqoq qatlam aluminiy folganing 
tashqi tomoniga surtñadi va sintetik o‘mini 
bosuvchi qog‘oz kremniy-organik birikma 
bilan qurib qolishdan himoyalaydi. Shakl- 
langan, ya’ni, relyef yuzasida o ‘rnatish 
mumkin bo‘lgan sirpanmaydigan tasmalar 
nomi shu yerdan kelib chiqqan.
5.6-rasm. «Heskins»ning
sirpanishga qarshi
vinil yopishqoq
tasmalari
104

---

5.8. Bezakli - hadiiy pardozbop qoplamalar
Kimyoviy va elektrokimyoviy qoplamalar
ternir konstruksiya 
va buyumlaming tashqi muhit ta’sixida zanglashining oldini oladi- 
gan erimaydigan parda hosil bo‘ladi. Bunday qoplamalar oksidli, 
sulfidli va kimyoviy shuningdek, anodli va katodli turlarga bo‘linadi. 
Anodli qoplama olish uchun suvli eritmadagi elektrolitlar ko‘proq 
manfiy potensialga, katodlida esa musbat potensialga ega bo‘ladi. 
Qoplamani hosil qilishda, elektr va kimyoviy cho‘ktirish, qotish- 
inali qoplama hosil qihsh, qoplamani qizdirib sepish, diiîuziya 
muhitida ishlov berish kabi usullari mavjud.
Notemir qoplamalar
yuzada tabiiy va sun’iy notemir ashyolarni 
surtish natijasida hosil bo‘ladi. Bunday qoplamalarga — lok- 
bo‘yoqlar, pohmer (rezina, yupqa parda), silikat einali va sopol 
qoplamalar kiradi.