Ashyoshunosligi

Spirtli loklar —
tabiiy va sun’iy smolalar og‘irligi hisobida 
U)—35% spirtda eritib tayyorlanadi. Ular sariq, ko‘k, havorang, 
jigarrang va boshqa tuslarda tayyorlanadi. Spirtli loklar olishda 
parda hosil qiluvehi smolalar sifatida kanifol, shellok, archa va
127

---

beresta smolasi ishlatiladi. Eritma sifatida, ko‘pincha, 92—96% li 
etil spirti ishlatiladi.
Polituralar
— smolalarning juda kuchli etil spirtidagi eritmasi. 
Poüturalarda smolalar miqdori 5—15% dan oshmaydi. Shellakli 
politura qurilishda eng yaxshisi hisoblanadi.
6.6. Lokning xossalari
Loklar boshqa lok-bo‘yoq ashyolar kabi odatdagi sinashlardan, 
ya’ni qotish vaqti, qovushqoqligi, rangi, zararli muhitda chidam- 
liligini aniqlashdan tashqari, quyidagi o‘ziga xos usullar bilan ham 
sinab ko‘riladi.
Lokning siljib tekislanish
xususiyatini aniqlash uchun u 
tayyorlangan yuzaga m o‘yqalam bilan surtiladi. Paydo bo‘lgan 
izlar m a’lum vaqtdan keyin butunlay yo‘qolishi kerak. Lok- 
larning tekislanish xususiyati izlarning yo‘qolish vaqtiga qarab 
aniqlanadi. M o‘yqalam izlari lok surtilgandan keyin 10 daqiqa 
ichida yo'qolsa — lokning tekislanishi yaxshi deb, izlar yo‘qolishi 
uchun 10 daqiqadan ortiq vaqt ketsa, sekin tekislangan deb, 
izlar 15 daqiqadan keyin yo‘qolsa, tekislanish qoniqarsiz deb 
hisoblanadi.
Yaltiroqligi
ko‘z bilan chamalab aniqlanadi. Yaltiroqlik — 
yuqori, o‘rtacha, yarim jilosiz va jilosiz xillarga bolm adi.
Loklarning 
silliqlanish 
xususiyati standartda ko‘rsatilgan 
muddatda qotgandan keyin aniqlanadi. Silliqlash uchun bir parcha 
qattiq gazlama bilan pemza tosh kukuni va suvga tegizilgan holatda 
lok surtilgan yuza ishqalanadi. Lok surtilgan yuza silliqlangandan 
keyin tekis va jilosiz bo‘lsa, bunday lok qoniqarli hisoblanadi. 
Agar silliqlash vaqtida tekislab bo‘lmaydigan zarrachalar qolsa va 
silliqlash paytida lok yuzasi yumshasa, bunday lokning silliqlanishi 
qoniqarsiz deb hisoblanadi.