Ashyoshunosligi

Harorat, nam va mikroharoratni aniqlash asboblari:
TGS — MG4 va TGS — MG4.01 gigromet termometrlar;
ISP — MG4 anemametr hamda termometr;
TSZ — MG4 va TSZ — MG4.01 termometrlari;
Vibrotest — M G4 ham da Vibrotest — M G4 + tebranish
oMchamJari.
1PS - MG4.01 va IPS - MG4.03 asboblari (2.3-rasm):
MJMS 226 90 zarba beruvchi impuls uslubi bilan béton va 
qorishmaning mustahkamligini tezda aniqlashga moljallangan.
0 £lchov xatoligi ±10% dan oshmaydi. 
Dastlab kichik kuch bilan zarba berish
orqali buyumning m ustahkam ligiiîi
aniqlash asboblari.
- M JM S 22690 № 9 asbobi bilan 
ashyolaming asosiy xossalarini tezda aniq- 
lash uchun moslik koeffitsiyenti (MK) 
aniqlanadi;
— sinaladigan buyumning turiga (te- 
mir-beton ustun, to'sin, ferma va h.k.) 
ko‘ra sinov asbobni tanlash;
— sinov natijalariga ko‘ra taqqoslash yo‘h bilan béton markasini 
aniqlash;
— taqqoslashda aniqlangan nuqsonlarni ta’mirlash.
Asboblar yuqori unumlihgi bilan baholanadi (soatiga 150 ta
sinov o ‘tkazish). Sinov natijalarining aniqligi, asbobni ishlatish
2.3-rasm. Betonning
mustahkamligini uni
buzmasdan aniqlaydigan
asbob
29

---

dasturi yoritilgan sinash uslublari bolishi kerak. Beton qattiqligini 
aniqlash uchun buyum yuzasiga 15 ta zarba beriladi va sklero- 
metrdan keladigan zarba beruvchi impulsning o ‘chami elektron 
blokda ashyoning qattiqligi yoki plastiklik ko'rsatkichlarini aniqlaydi.
IPS-M G 4.03 ni takomillashgan xili IPS-M G 4.01 asbobi 
yordamida betonning boshqa xossalarini ham aniqlash mumkin. 
Jumladan, betonning 9 ta xossasini maxsus displey yoritgichdan 
ko‘rish mumkin. Sinash uchun ketgan vaqtni aniqlaydigan soati 
bor, shuningdek, beton mustahkamligining o ‘zgarish oraliglni 
ham aniqlash mum kin.
Funksiyaviy batafsilligi bilan texnologik xususiyatlari bo‘yicha 
IPS asboblariga teng keladigani yo‘q. POS-30-M G4 va POS- 
50MG4 asboblari esa olingan natijalarni taqqoslab, o‘rtacha 
miqdomi aniqlash hamda p o la t disklarni ajratish uslubi bilan
5... 100 MPa oraliqda beton mustahkamhgini aniqlash, shuningdek, 
zarba beruvchi impulslik va ultratovushlik asboblarining darajalik 
xususiyatlarini aniqlashga m oljallangan. Sinov ko‘rsatgichlari 
asbobning elektronli kuch olchagich displeyida yoritiladi.
Foydalanishning aniqligi bilan qulayligini orttirish maqsadida 
asboblarda beton turini (oglr, yengil), qotish turini (issiq-nam 
sharoitda), shuningdek, beton chidamliligini avtomat tarzda 
aniqlash uchun koeffitsiyentlar tanlab olinadi. Asbobning ishlash 
quwati oraligl 30 va 50 KNga teng, xatoligi ±2%dan oshmaydi.