Ashyoshunosligi


Haykaltaroshlik ashyolari


bet134/261
Sana20.06.2022
Hajmi
#684682
1   ...   130   131   132   133   134   135   136   137   ...   261
Bog'liq
Arxitektura ashyoshunoslik E.U.Kasimov

8.8. Haykaltaroshlik ashyolari
♦ Tosh haykaltaroshligi
Tosh
— haykaltaroshlikda ko‘p ishlatiladigan mustahkam tabiiy 
ashyodir. Barcha tosh turlaridan haykaltaroshlik uchun eng yax- 
shisi — bu marmar. Shuningdek, bu sohada granit, ohak toshi va 
qum toshi keng ko‘lamda qo‘llaniladi. Bu esa o‘z navbatida yanada 
yaqqol badiiy obrazlami yaratishga imkon tug‘diradi 
(8.11-xasm).
Bir muncha katta bolm agan haykaltaroshlikdagi shakllar uchun 
har xil yarim qimmatbaho, ajoyib rangli va tuzilishidagi naqshlar 
bilan ajralib turuvchi toshlar (yashma, xalsedon, nefht, ametist 
va hokazolar)dan foydalaniladi.
♦ Loy haykaitaroshligi
Soz tuproq (loy) —
haykaltaroshlikdagi 
b irlam ch i ashyo hiso b lan ib , u n d a n
nafaqat bo‘lajak asarning modeli, ba’zida 
mustaqil badiiy asarning o‘zi ham yara- 
tiladi. Uning tarkibidagi minerallaming 
so n i (te m ir o k isid i, u g lev o d o ro d
q o ‘shilm alari va boshqalar)ga qarab 
8.12-rasm.
Loy 
tuproq rangi o‘zgaradi, ya’ni oq, sariq,
haykaltaroshligi 
qizil, qoram tir qizil, qora va yashil
ranglarda bo‘ladi. Haykaltaroshlik ish- 
larida ko‘proq qo‘l keladigan soz tuproq — bu sarg‘ish va kulrang- 
yashil rangli tuproq 
(8.12-rasm).
Tuproqning haykaltaroshlikda qo‘l keladigan eng muhim
xususiyati
— bu uning yopishqoqligi hisoblanadi, ya’ni unga 
berilgan shakhii tanasi bo‘ylab yoriq qoldirmay saqlab qolishidir. 
Tuproqning yopishqoqlik xususiyati, uning tarkibidagi qumning 
miqdoriga bog‘liq. Tarkibida ko‘p miqdorda qum bo‘lgan tuproqni 
haykaltaroshlikda ishlatib bo‘lmaydi. Soz tuproqni haykaltarosh­
likda ishlatishdan oldin u bir necha oylab usti ochiq holda yomg‘ir- 
qorda saqlanadi va natijada tuproq tuzilishi yanayam yopishqoq


lut lili, si fu ti yaxshi bo'ladi. Tuproqning yana bir qimmatli xusu- 
iMill.inclan biri — bu uning namlikni o‘zida ushlab tura olishi, 
i m uni uzoq vaqtdan keyin xam ishlatish mumkinligi. Tup- 
nH|(hn ishlangan loy haykal tezda qurimasligi va kirishib darzlar 
lu»
m
I bolmasligi uchun uning tarkibiga o‘simlik moylari, ma- 
il.m, kanakunjut (kastorka) moyi va shu bilan birga, 1,5—2% 
iinproq og‘irligiga ko‘ra) kraxmal yoki dekstrin yelimi qo‘shi!adi.

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   130   131   132   133   134   135   136   137   ...   261




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish