Asfaltbeton. Asfaltbeton tayyorlash uchun materiallar va ularga bo’lgan talablar. Reja

Asfaltbetonning tasnifi. 
Bog‘lovchilarning turlariga qarab asfaltbeton, qatronbeton va 
slanetsli bog‘lovchi materiallardan tashkil topgan betonlarga alohida texnik talablar qo‘yiladi. 
GOST 9128 ga muvofiq, ishlatiladigan bog‘lovchi materiallarning yopishqoqligi va harorat 
darajasiga qarab, issiq va sovuq asfaltbetonlarga bo‘linadi Asfaltbeton qorishmalar chaqiq toshli 
(shag‘alli) va qumli bo‘lib, tarkibidagi mineral materiallarning katta-kichikligiga qarab uchga 
bo‘linadi: yirik zarrachali-o‘lchami 40 mm gacha; mayda zarrachali-o‘lchami 20 mm gacha; va 
qumli zarrachali-o‘lchami 5 mm gacha. 
Issiq asfaltbetonlar qoldiq g‘ovaklikka qarab to‘rtga bo‘linadi: 
1.
Qoldiq g‘ovakligi 1 dan 2,5% gacha bo‘lgan yuqori zichlikli; 
2.
Qoldiq g‘ovakligi 2,5 dan 5,0 gacha bo‘lgan zich; 
3.
Qoldiq g‘ovakligi 5,0 dan 10,0% gacha bo‘lgan g‘ovak; 

---

Qoldiq g‘ovakligi 10,0 dan 18,0% gacha bo‘lgan yuqori g‘ovakdor.Sovuq qorishmalardan 
tayyorlangan asfaltbetonlar 6,0 dan 10,0 gacha qoldiq govaklikka ega bo‘lishlari lozim. Qoplama 
qatlami uchun ishlatiladigan asfaltbeton qorishmalar chaqiq toshning mustahkamligi, bitum va 
mineral kukun ning sifatiga bog‘liq ravishda markalarga bo‘linadi. Xuddi shunday issiq va sovuq 
asfaltbetonlar ham chaqiq tosh va qumning miqdoriga qarab turlarga bo‘linadi keskin farq 
qiluvchi material sifatida: asfalt mastika, quyma asfatt va qora chaqiq toshli qorishmalar 
ishlatiladi. 
Asfalt mastika 
mineral kukun va yopishqoq bitum aralashmasidan iborat bo‘lib, tarkibidagi 
qum zarralari bemalol siljishlikka ega. Tarkibi va tuzilishiga ko‘ra asfalt mastika quyma asfaltga 
yaqin. 
Quyma asfalt 
tarkibida 10-15 mm chaqiq tosh fraksiyasi mavjudligi uchun mastikadan farq 
qiladi. Bu qorishmada havo bo‘shligi bo‘lmaganligi sababli uni zichlash shart emas.