Asab tizimini tekshirish usullari

BMN IX va X juftlari (n. glossopharyngens; n. vagus) - til-yutqun va sayyor nervlari.
Bolalarda til-yutqun nervining faoliyatini tekshirishning aqamiyati yo'q. Sayyor nervini tekshirishda emayotganida tuyulish yoki ovqatni qayt qilish kabilar bo'lish-bo'lmasligi o'ziga xos axamiyatga ega. Sayyor nervining zararlanishida manqilangan tovush asosiy belgilardan biri xisoblanadi.
BMN XI jufti (n, accessorius) - qo'shimcha nerv.
qo'shimcha nervning ikki tomonlama falajligida bola boshini ko'tara olmaydi va boshini vertikal ushlay olmaydi.
BMN XII jufti (n. hypoglossus) - til osti nervi.
Chaqaloqlarda tilning xarakat faoliyatining buzilganligini aniqlash qiyin. Yoshi biroz katta bolalarda tilni xarkatini tekshirish uchun tilini chiqarish keyin tilini o'nga, chapga, yuqoriga va pastga xarakat qildirish so'raladi.
Xarkat soxasi.
Bolalarda xarakat faoliyati kattalardagidek tekshiriladi.
Bolalarda muskullar tonusi, uning xarakatiga qarab aniqlanadi . Bo'shashgan, qo'l va sonlari tashqari ga burilgan bolalarda ko'pincha muskullar tonusi susaygan bo'ladi. qo'l-oyoqlarning kuchli fleksiyasi yoki opistotonusi muskullar tonusining kuchayganini ko'rsatadi. Bolani orqasidan qo'l bilan ko'targanda elka va tanadagi muskullar tonusining xolatini baxolash mumkin. Agar bolada tonus susaygan bo'lsa, boshi orqaga ketadi, uni o'tirgizganda tanasi oldinga chiqadi. Shundan so'ng uning qo'llarini va keyin bolaning o'zini silkitish lozim. Gipotoniyada bunday xolatlarga qarshilik sezilmaydi.
Aktiv va passiv harakat oddiy tartibda tekshiriladi.
Koordinator soxa.
Bolalarda koordinator soxaning to'liq rivojlanishi oylar va yillar davomida kuzatiladi. Agar bola tik turish va yurishni boshlagan bo'lsa, ya'ni 10-16 oylik davrida xarakat koordinatsiyasining uzluksiz rivojlanishining ortda qolishi yoki regressining kuzatilishi patologik xususiyatni o'z ichiga oladi.
Aqliy tomondan yaxshi rivojlangan, 3-4 yoshli bolalarda ataksiyani aniqlashda qo'llaniladigan tekshirishlarni o'tkazish mumkin. Tik turishni va yurishni o'rganish davridagi bolalarda kasallik qarkat koordinatsiyasining rivojlanishini sekinlashtirishi mumkin.
Sezgi sohasi. Chaqaloqlarda va aqliy zaif bolalarda sezgini tekshirish qiyin, lekin yuzani va oqriq sezgilarining chuqur buzilganligini, bolaning bujmayishlariga ya'ni oqriqli ta'sirlarga yiqlashi yoki bolada ximoya reaktsiyalarining paydo bo'lishiga qarab aniqlash mumkin. Turli tipdagi sezgi buzilishlarini va orqa miyaning zararlanish darajasini aniqlash, faqatgina vrach bilan yaxshi xamkorlik qila oladigan 10-14 yoshli bolalarda to'liq anqlash mumkin. Bu yoshdagi bolalarda tez charchashni xisobga olish va ularda sezgini ob'ektiv tekshirish uchun kerakli sharoitlarni va xamkorlikni yaratish uchun tekshiruvchi vrachdan chidamlilikni talab qiladi .