Asab tizimini tekshirish usullari

Pars Vestibularis-daxliz (vestibulyar) qism. 
Vestibulyar apparat yordamida odam tanasining muvozanatini saqlaydi. 
Vestibulyar apparatining zararlanishi muvozanatning buzilishiga - ataksiyaga olib 
keladi . 
Vestibulyar apparatni tekshirishda nistagm muhim ahamiyatga ega. Nistagm bu 
- ko'z olmasining vertikal va gorizontal va boshqa holatlarda ritmik liqillab 
turishiga aytiladi. Nistagm normal holatda ma’lum sinamalar o'tkazilganda 
kuzatiladi . 
Kallorik sinama: quloqga iliq suv (40 S) solinadi, bunda muolaja qilingan tomonda 
gorizontal nistagm paydo bo'ladi, sovuq (20 S) suv solinganda esa nistagm qarama-
qarshi tamonda paydo bo'ladi. 
Aylantirish sinamasi: bemorni maxsus Barani kreslosida aylantiriladi. Normal 
holatda aylantirayotgan vaqtda aylangan tomonda nistagm kuzatiladi, aylantirish 
to'xtagandan so'ng nistagm qarama-qarshi tomonda kuzatiladi .

---

Normada tekshiruvchi yurganda va tik turganda yonga chayqalmaydi. Turgunlik 
Romberg holati yordamida tekshiriladi: buning uchun tekshiriluvchi oyoqlarini bir 
joyga qo'yadi, boshini biroz yuqoriga ko'taradi, qo'llari pastga tushirilgan holatda
turadi. Ayrim hollarda murakkablashgan Romberg holatida hamtekshiriladi, bunda 
tekshiriluvchi bitta qo'lini gorizontal holatga olib kelib, ikkinchi qo'lini ham shu 
holatga olib kelish so'raladi. Romberg holatida bemor ko'zini ochib turish keyin esa 
ko'zini yumgan holda turadi. Normal holatda tekshiriluvchi muvozanatini 
yo'qotmaydi. 
Zararlanish belgilari: fiziologik nistagm yo'qolib, patologik ("birdagina") nistagm 
paydo bo'ladi. Ko'krak yoshidagi bolalar uzoq vaqt qorongi uyda turganda ko'z 
olmasining nistagmsimon liqillashi kuzatilishi mumkin. Bulardan tashqari, nistagm 
chekuvchilarda kuzatilishi mumkin, bu o'smirlarni tekshirishda muhim
axamiyatga ega. Vestibulyar apparati zararlanganlar yurganda va tik turganda 
zararlangan tomonda nistagm bo'lishi mumkin. Romberg holatida boshini chapga 
va o'nga burganda vestibulyar apparat zararlangan tomonga bemor yiqiladi .
Bosh aylanish. 
Harakatlantiruvchi bosh miya nervlari ko'z olmasining harakatini ta'minlovchi 
BMN.