“arz qilmoq”, “shikoyat qilmoq”, “ustun”

10 band-200 satrdan
iborat 
Tarki’band-
barcha jihatlari bilan tarji’bandga o’xshaydi, 7-8 banddan iborat bo’ladi. Har 
bir band 14-16 misradan tuzilgan bo’ladi va ular o’rtasidagi farq quyidagilar: 
1. Tarki’bandning bandlari aruzning turli bahrlarida kelishi mumkin. Tarji’bandda 
bandlarning barchasi bir xil bahrda keladi. 
2. Tarji’bandning 1-bandidagi eng oxirgi ikki misra keyingi bandlarda albatta takrorlanib 
keladi. Tarkibandda bu holat kuzatilmaydi. 
 
Aruz
bahrlari 
Ramal bahri 
a) - v - - solim (to’liq)
fo i lo tun 
b) - v - maxzuf (qisqartirilgan, chala)
fo i lun
c) - v ~ maqsur (o’ta cho’ziq) 
fo i lon 
Ey, sa-bo g’am | bo-da dur-man | bis-ta-rim-ni | kov-la-ma 
- v - - - v - - - v - - - v - 
fo i lo tun fo i lo tun fo i lo tun fo i lun 
Chun sha-faq o | lu-da man xo | kis-to-rim-ni | kov-la-ma 
- v - - - v - - - v - - - v - 
fo i lo tun fo i lo tun fo i lo tun fo i lun 
(ramali musammani maxzuf) 
Hazaj bahri 
a) v - - - solim (to’liq)
ma fo iy lun 
b) v - - maxzuf (qisqartirilgan, chala)
fa’ u lun
c) v - ~ maqsur 
ma fo il 
A-gar o-shiq | li-g’im ayt-sam | ku-yub jo-nu | ja-hon o’r-tar 
v - - - v - - - v - - - v - - - 
ma fo iy lun ma fo iy lun ma fo iy lun ma fo iy lun 
Bu ishq sir-rin | ba-yon et-sam | ta-qi ul xo | nu-mon o’r-tar 
v - - - v - - - v - - - v - - - 

---

ma fo iy lun ma fo iy lun ma fo iy lun ma fo iy lun 
(hazaji musammani solim) 
 
Rajaz bahri 
a) - - v - solim (to’liq)
mus taf i lun 
b) - - - maxzuf (qisqartirilgan, chala) 
fa u lun
Qol-may sha-har| da to-qa-tim 
- - v - - - v - 
Qish-loq chi-qar | dim o-da-tim 
- - v - - - v - 
(rajazi murabbai solim) 
 
Mutaqorib bahri 
a) v - - solim (to’liq)
fa uv lun 
b) v - maxzuf (qisqartirilgan, chala) 
fa ul 
Ja-hon ich |ra mav-jud | e-rur ne | cha xayl 
v - - v - - v - - v - 
fa u lun fa u lun fa u lun fa ul 
Ki bo-ri | g’a-dur-ki | na qil-moq| qa mayl 
v - - v - - v - - v - 
fa u lun fa u lun fa u lun fa ul
(mutaqoribi musammani maxzuf) 
 
Navoiyning
 
“Xarobot aro kirdim oshuftahol…”
tarji’bandi mutaqorib (fauvlun, fauvlun, 
fauvlun, faul) bahrida yozilgan
 
 
Navoiyning “Qaro ko’zim” g’azali 
mujtasi musammani mahbuni maqtu musabba
da, 
ya’ni aralash bahrda yozilgan. 
Qa-ro ko’-zum | ke-lu mar-dum | li
g’
er-di fan | qil-g’il 
v - v - v v - - v - v - - ~ 
ma fo i lun fo i lo tun ma fo i lun fa lon 
Ko’-zung qa-ro | si -da mar-dum | ki-bi va-tan | qil-g’il 
v - v - v v - - v - v - - ~ 
ma fo i lun fo i lo tun ma fo i lun fa lon 
Tuzuvchi: Anvar BAXRANOV 
Navoiy viloyati Xatirchi tumani