“arz qilmoq”, “shikoyat qilmoq”, “ustun”

---

Aruz vazni 
A.Navoiyning “Mezon ul-avzon” asarida keltirilgan ma’lumotlatga ko’ra, aruz so’zi 
“arz
qilmoq”, “shikoyat qilmoq”, “ustun”
ma’nolarini anglatadi va ushbu vazn asoslarini yaratgan 
IX asrda yashagan arab shoiri
Halil ibn Ahmad
tug’ilgan vodiy nomi deb qayd qilingan.
 
Aruz vazni arab, fors va turk adabiyotlarida hijolarning uzun-qisqaligi va ochiq-yopiqligiga 
asoslangan she’riy vazndir. 
Aruzda salkam barmoq vazniga teng keluvchi turoqning nomi
rukn 
deyilib, ruknning 
ma’lum tartibdagi takroridan
 bahr 
hosil qilinadi. Ruknlar aruzning turli bahrlarida turli xildir. 
Aruz hijolarning kelish o’rni qat’iyan belgilab qo’yilgan. Bahr dengiz degan ma’noni bildiradi 
Asl ruknlar (rukn arabcha fa’ala- ado qilmoq, bajarmoq degani) quyidagilar: