Arxitekturaviy kompozitsiya asoslari

Ichki fazoviy muhit bo'yicha klauzura va vazifalar
Talaba mashqlarda yopiq makon bilan bog‘liq quyidagi kompozitsion 
m uammolami hal eta bilishi lozim: funksiyaga m uvofiq ichki fazoviy mu­
hitlarni (interyerni) uyushtirish, bir necha ichki fazolarni o ‘zaro bog'lash, 
ularning badiiy ta’sirchanligiga erishish. T a’sirchanlik k o ‘p jihatdan muhit­
lar xossalarini (sifatlarini) m ohirona qiyoslay olishga bog'liq. Qiyoslashda 
muhitlar xossalarining keskinlik (qarama-qarshi, kontrast) yoki o ‘xshashlik 
(tuslanish, nyuans) holatlaridan foydalanish m um kin.
1 -klauzura.
TO‘SIQLAR VOSITASIDA TASHKIL ETILGAN
ICHKI MUHIT
Ichki muhit eng sodda unsurlar — to ‘siqlar yordam ida uyushtiriladi. 
T o‘siq deyilganda nafaqat devorlar, balki pastki va tepadagi gorizontal 
to ‘siqlar (pol, shift) ham tushuniladi. Maketni, uning ichini (ichki muhi- 
tini) tashqaridan ko‘rinadigan qilib ishlash lozim. M aketning bir tomoni 
ochiq yoki shaffof tarzda bajarilishi mumkin.
2-klauzura.
TUYNUKLAR VOSITASIDA BOG‘LANG AN ICHKI VA
TASHQI (OCHIQ) MUHITLAR
Parallel ravishda ochiq va ichki muhitlar tuzilib o ‘zaro bogManadi. Bu 
bog‘lanishning uzviyligiga alohida e’tibor beriladi. Tuynuk bitta yoki bir nechta 
b o ‘lishi mumkin. Ichki muhit ochiq muhit bilan aksari bir tomondan 
bog‘lanadi. Asosni ikki yoki uch balandiklarda hal etish yaxshi, ta’sirchan 
effekt beradi.
3-klauzura.
ICHKI MUHITNING KOM POZITSION
MARKAZINI IFODA ETISH
Kompozitsion markaz biror kichikroq hajm bilan ifoda etiladi. Aks holda 
markaz boshqa vositalar bilan ifoda etiladi. Chunonchi, markaz to‘siqlaming 
bo‘laklanishi natijasida diqqatni tortishi mumkin.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

1-vazi/a. STERJENLI VA YUZALI UNSURLARI KONSTRUKTIV