Articles otlar oldidan qo’llanuvchi so’z turkumi artikl

“There is” “there are” iborasi atoqli otlar uchun qo’llana olmaydi. Atoqli 
otlar bilan “to be” fe’li qo’llanadi: 
There is 
To be 
There is
 Samarkand in 
Uzbekistan
 ×
 
Samarkand 
is
 in Uzbekistan
√
 
“There is” iborasi 
a)
 
“There is” har doim birlikdagi otlar bilan qo’llanadi: 

There 
is a book 
on the table. 
There 
is
 
a boy 
in the room.
b)
 
Gapdagi 1- ot birlikda, qolgan otlar ko’plikda bo’lgan halatda ham “there 
is” qo’llanadi: 
There 
is a boy
 and 
5 girls 
in the room. 
There 
is a pen
 and 
10 pencils
 on the table. 
c)
 
Sanalmaydigan otlar bilan doim “there is” qo’llanadi: 
There 
is water
 in the pail – Chelakda suv bor. 
There 
is time
 to do this work – Bu ishni bajarish uchun vaqt bor. 
“There are” iborasi 
“There are” iborasi doim ko’plikdagi otlar bilan qo’llanadi: 
There 
are books
 on the table. 
There 
are boys
 in the room. 
 
Bo’lishsiz shaklda,
“is” va “are” ga “not” inkor yuklamasi qo’shiladi: 
There is / there are + not + ot + o’rin holi 
There 
is not
 a book on the table. 
There 
are not
 books on the table. 
So’roq shaklda, 
“is” va “are” egadan oldinga chiqadi: 
Is / are + there + ot + o’rin holi…? 
 
Is
 there a boy in the room? 
– Yes, there is / No, there is not
 

Are 
there books on the table? 
– Yes, there are / No, there are not 
 

---

55 
Bundan tashqari, 
“there is” va “there are” iboralari voqealarning sodir 
bo’lishiga nisbatan qo’llanadi: 

There are
 accidents on the road every day – Yo’llarda har kuni baxtsiz hodisalar 
bo’lib turadi. 

There was
 an earthquare in Tashkent in 1966 – I966 yili Toshkentda yer silkinishi 
sodir bo’ldi 

There has been
 an explosion in Kobul – Qobulda portlash sodir bo’ldi. 
 
ADJECTIVE 
(Sifat) 
Sifat –
shaxs va predmetning belgi- hususiyatini bildirib, 
what kind of ?(qanday, 
qanaqa
), 
what colour? (qanaday rangda)
kabi so’roqlarga javob bo’ladi. 
Sifatning 
gapdagi asosiy vazifasi: ot bilan
bog’lanib, belgi- hususiyatni bildirishdan iborat: 
An 
interesting book
 – Qiziqarli kitob 
A 
tall man
 – Novcha kishi. 
 
Ma’no jihatdan sifatlar 2 ga bo’linadi: 
1)
 
Fact Adjectives – Asliy sifatlar 
2)
 
Opinion Adjectives – Nisbiy sifatlar. 
1) Asliy sifatlar 
narsa- predmetning tashqi jihatini ko’rsatadi
ya’ni narsa- 
predmetning belgi- hususiyati bizga ko’rinib turgan holda unga nisbat bersak asliy 
sifatlar deyiladi: 
Long, short, high, low, tall, big, large… 
2) Nisbiy sifatlar narsa- predmetning ichki hususiyatini ko’rsatadi 
ya’ni narsa- 
predmetning belgi- hususiyati bizga ko’rinmasdan biz uni o’rganib chiqqndan so’ng 
nisbat bersak nisbiy sifatlar deyiladi: