Article · March 019 citations reads 15,157 authors: Some of the authors of this publication are also working on these related projects

inertsiya momenti
uning massasining 
aylanish radiusi kvadrati ko’paytmasiga teng bo’lgan fizik kattalikdir. 
2
r
m
L
I
z
z


, (3) 
Qattiq jismning z aylanish o’qiga nisbatan impuls momenti- 
z
L

shu o’qqa nisbatan 
inertsiya momenti I
z
- ning burchak tezlikka ko’paytmasiga tengdir. 
z
z
I
L
Endi impuls momentining o’zgarishini aniqlaymiz. 
z
z
z
M
dt
I
d
dt
L
d
)
(

, (4) 
z
z
z
z
M
I
dt
d
I
dt
dL



(5) 
Shunday qilib, qattiq jismning z aylanish o’qiga nisbatan inertsiya momentini 
burchak tezlanishga ko’paytmasi, tashqi kuchning shu o’qqa nisbatan natijaviy kuch 
momentiga teng bo’ladi. 
Bu ifoda qattiq jism aylanma harakat dinamikasining asosiy tenglamasidir, u 
a
m
F


tenglamaga o’xshash bo’lgani uchun ba’zan uning qattiq jism aylanma 
harakati uchun Nyutonning ikkinchi qonuni deb ataladi. 
Agar aylanish o’qiga ega bo’lgan jismga tashqi kuchlar ta’sir qilmasa 
0
z
M

0
dt
M
L
d
z
z


yoki
0
)
(
dt
M
I
d
L
d
z
z
z




---

“Машинасозлик” илмий хабарномаси 
2019/№ 3(15) Научнный вестник «Машиностроение» 
27 
const
I
L
z
z

, (6) 
Bu ifoda