Қarshi muҳandislik-iқtisodiyot instituti “Axborot texnologiyalari va matematik modellashtirish” kafedrasi assistenti J

program
operatoridan sung 
uses
kalitli so’zi 
yoziladi. 
Masalan: 
Program dastur 1; 
Uses crt,graph,dos; 
Kompyuter ekrani har xil axborotlarni chiqarish ugun 
crt
-modulidan foydaliniladi. Bu 
modulda quyidagi operator, funktsiyalar va protseduralar mavjud: 
Clrsсr 
– ekranni tozalab, kursorni ekranning chap yuqoriga burchagiga chiqaradi. 
Textcolor(color) 
– matnga rang beradi 
Gotoxy(i,j)
-ekrandagi i-kator va j-ustunga kursorni utkazadi 
Write(s)
-s katorga kursor (turgan)ni utkazadi va matnni chiqaradi 
Insline
-kursor turgan katorni belgilardan tozalaydi 
Delay(n)
-dastur bajarilishini n millisekundga tuxtatib turadi 
Sound(m)
-dinamikni oldindan berilgan m chastotada ishlashini taminlaydi 
Window(x1,y1,x2,y2)
-kompyuter ekranida matn uchun oyna hosil qiladi. Bu yerda (x1,y1) 
oynaning chap yuqori burchagi, (x2,y2) oynaning ung pastki burchagi koordinatalari 
Textbackgrount(color)
-oyna rangini o’zgartirish agarda textcolor va textbackgrount 
funktsiyalari argumentlariga «+» belgisi orqali ikkita rang yozsak bu ranglar yonib-uchib (margat 
qilib) turadi. 

---

116 
Masalan: 
textcolor(blue+blink)
matn kuk rangda jimirlab turadi. 
 
 
Pascal tilining grafik imkoniyatlari 
Ko’p dasturlash tillarida bo’lgani kabi Pascal dasturlash tilida ham grafiklar chizish 
mumkin. Pascal tilida ham grafik rejimi, operatorlari mavjud.
IBM PC va shu kompyuterlarga turdosh kompyuterlarda Turbo Pascal tizimi ishlatiladi. 
Turbo Pascal ning grafik imkoniyatlarini ko’rib chikamiz
.
Pascal tilida grafik holatiga (rejimiga) o’tish uchun Graph modulidan va InitGraph xizmatchi 
so’zlaridan foydalaniladi, ya‘ni shu operatorlardan keyin Pascal tilining grafik operatorlarini 
ishlatish mumkin. InitGraph funktsiyasining umumiy ko’rinishi quyidagicha: