Қarshi muҳandislik-iқtisodiyot instituti “Axborot texnologiyalari va matematik modellashtirish” kafedrasi assistenti J

 
Mavzu: Pascal tilida takrorlanuvchi tuzilmali algoritmlarni dasturlash. Ichma-ich sikllarni 
dasturlash 
 
Reja: 
 
1.
Takrorlanuvchi algoritmlarni dasturlash 
2.
Takrorlanish soni avvaldan ma‘lum bo’lganda ishlatiladigan operatorlar 
3.
Takrorlanish soni avvaldan ma‘lum bulmaganda ishlatiladigan operatorlar 
4.
Ichma–ich joylashgan sikllarni dasturlash 
 
Tayanch iboralar: 
Takrorlanuvchi tuzilmali algoritmlar, tsikl, tsikl tanasi, Takrorlanishlar soni 
avvaldan ma‘lum bo’lgan tsiklar, takrorlanishlar soni avvaldan ma‘lum bulmagan tsikllar, ichma ich 
joylashgan tsikllar. 
Takrorlanuvchi algoritmlarni dasturlash 
 
Siklik (takrorlanuvchi)
tuzilmali dastur bir paytda bir yoki bir nechta parmetrlar uzgarishida, 
bir guruh operatorlar hisoblashini ko’p marta takrorlash imkonini beradi. Masalani quyilishiga 
karab takrorlanishlar soni oldindan ma‘lum bo’lgan va takrorlanishlar oldindan noma‘lum bo’lgan 
tsiklga bulinadi. 
Tsiklik strukturali dasturlar shartli operatorlar yordamida tashkil etilishi mumkin. Bu holda 
tsiklik parametrini boshlangich kiymatini berish kerak, tsiklda esa bu parametr bilan hisoblashni 
amalga oshirish kerak. Agar tsikl tugamagan bo’lsa, unda hisoblashlarni davom ettirish kerak. 
Takrorlanish soni avvaldan ma‘lum bo’lganda ishlatiladigan operatorlar 
Tsikl operatori FOR takrorlanishlar soni oldindan ma‘lum bo’lgan tsikllarni tashkil etish
uchun ishlatiladi. Operatorning umumiy ko’rinishi: 
for i:=m
1
to m
2
do s;
yoki
for i:=m
1
downto m
2
do s; 
Bu yerda: i -tsikl parametri -u xakikiy turda bo’lishi mumkin emas; m1 va m2 -tsikl 
parametrining boshlangich va oxirgi kiymatlari; S -tsikl tanasi (sodda yoki tarkibiy operator). TO 
xizmatchi so’zida tsikl parametrining uzgarish kadami 1ga teng. DOWNTO da esa -1ga teng.