Қarshi muҳandislik-iқtisodiyot instituti “Axborot texnologiyalari va matematik modellashtirish” kafedrasi assistenti J

 
Tayanch iboralar: 
Elektron jadvallar, elektron jadvalli dastur, elektron jadval uchtunlari, EJ 
katorlari, kataqlar, ishchi kitob, ishchi varak, formula katori, EJ dasturi menyusi 
 

---

60 
1. Microsoft Excel elektron jadval dasturi haqida umumiy ma‘lumotlar. 
Excel Microsoft Office paketi tarkibidagi dastur bo’lib, u Windows operatsion tizimi 
boshqaruvida ma‘lumotli elektron jadvallarni tayyorlash va kayta ishlashga mo’ljallangan. 
Windows operatsion tizimi yaratilmasdan avval DOS tarkibida SuperCalc, QuatPrio va 
shunga uxshash elektron jadvalli dasturlardan foydalanilgan. 
Windows muxiti yaratilgandan keyin, ayniksa Windows operatsion tizimi yaratilgandan keyin 
ko’pgina foydalanuvchilar Office dasturlarining elektron jadvalli dasturi Microsoft Excel elektron 
jadval (EJ) dasturidan foydalanish imkoniyatiga ega bo’ldilar. 
Excelda tayyorlangan har bir hujjat (ma‘lumotli jadval) ixtiyoriy nom va .xls kengaytmadan 
iborat fayl bo’ladi. Excelda odatda bunday fayl «Ishchi kitob» (Workbook, kniga ) deb yuritiladi. 
Microsoft Excelning asosiy ish sohasi bu – «Ishchi kitob» bo’lib, u standart holda 3 ta 
varakdan (list) dan iborat bo’ladi. Foydalanuvchi xoxishiga ko’ra bu varaqlar sonini oshirishi yoki 
kamaytirishi mumkin. Ish varagida buxgalter (hisobchi) kitobi kabi, sonlar, matnlar, arifmetik 
ifodalar, hisoblar kator va ustunlarda joylashgan bo’ladi.
Excel elektron jadvali, butun sonlar bilan tartiblangan 65536 ta kator (row- “1, 2, 
3,…,65536”) va lotin alifbosining bosh harflari bilan nomlangan 256 ta ustun (column – 
A,B,C,D,……,Z,AA,AB,…,IV)dan iborat. Kator va ustun kesishmasida elektron jadvalning 
tarkibiy elementi – katak (sell – yacheyka) joylashgan. Har bir katakka son, matn, yoki formula 
tarzidagi ma‘lumotlar kiritiladi. Kataqlarning nomlari kator va ustunlarning nomlaridan kelib 
chikadi. Masalan A ustun bilan 7 katorning kesishmasi A7 katagi deyilsa D ustun bilan 12 katorning 
kesishgan joyi D12 katagi deyiladi.