Ҳаром амаллар

 
Ҳаром
 
амаллар:
 
 
Чақимчилик
 
Одамлар орасини бузиш мақсадида гап ташиш ўзаро 
алоқалар бузилишига ҳамда адоват ва хусумат гулханини 
аланга олишига асосий сабаблардан бири бўлиб келмоқда. 
Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундайларни койиб шундай 
дейди: “(Эй Муҳаммад),
сиз ҳар қандай пасткаш ва ночор 
қасамхўрга, ғийбатчи ва гап ташувчига
итоат этманг!”
(Қалам, 
10-11). 
Ҳузайфа
разияллоҳу анҳу Пайғамбар саллаллоҳу алайҳи 
ва салламдан ривоят қиладилар: “Қаттот
(яширинча гап 
пойлаб сўнг бошқаларга етказадиган кимса)
жаннатга 
кирмайди” (Имом Бухорий ривояти).

---

79 
Абдуллоҳ ибн Аббос разияллоҳу анҳумо айтади: 
“Пайғамбар саллаллоҳу алайҳи ва саллам Мадина 
боғларидан 
бирининг 
ёнидан 
ўтаётиб 
қабрларида 
азобланаётган икки кишининг овозини эшитдилар ва бундай 
дедилар: “Бу иккиси азобланишяпти. Катта гуноҳ учун 
азобланмаяптилар”. Сўнгра айтдилар: “Ҳа,
(бошқа бир 
ривоятда: «у катта гуноҳ экан»).Улардан бири сийдикдан 
сақланмас, иккинчиси эса чақимчилик қилиб юрар эди” 
(Имом Бухорий ривояти).
Гап ташишнинг энг ёмон турларидан бири орага совуқлик 
тушириш учун эрни хотинга ёки хотинни эрга ёмонлаб гап 
ташишдир. Шунингдек, бирон ишхонада ўзаро ходимлар 
ўртасида раҳбар ёки масъул шахсларга гап ташиб ҳамкасбига 
зарар етказишга уринадиганлари бўлади. Буларнинг бари 
ҳаром ишлардандир.
Ҳаром
 
амаллар:
 
 
Бировларнинг уйига берухсат мўралаш
 
Аллоҳ таоло деди: “Эй иймон келтирганлар, ўз 
уйларингиздан бошқа уйларга то изн сўрамагунингизча ва 
эгаларига салом бермагунингизгача кирмангиз”
(Нур, 27).
Рухсат сўрашдан мақсад уй эгаларининг авратларига кўз 
тушишини олдини олиш эканини баён қилиб, Пайғамбар 
саллаллоҳу 
алайҳи 
ва 
саллам 
бундай 
дедилар: 
“Кўз
(тушмаслиги)
учун
рухсат сўраш жорий қилинган” (Имом 
Бухорий ривояти).
Ҳозирда
биноларнинг бир
-
бирига яқинлиги, уйлар бир
-
бирига уланиб кетгани, дераза ва эшикларнинг қарама
-
қарши жойлашгани бировларнинг уйларига кўз тушиб қолиш 

---

80 
эҳтимолини кучайтирди. Кўпчилик бундай пайтларда кўзини 
олиб қочмайди. Баъзан тепа қаватда жойлашганлар дераза 
ва балконларидан пастдаги қўшниларининг уйларига 
қарашга ҳаракат қиладилар. Бу эса қўшничилик ҳаққига 
хиёнат ва унга беҳурматлик бўлиб, ҳаромга бошлайдиган бир 
восита ҳамдир. Шу каби ишлар кўп фитна ва нохуш 
ҳолатларга сабабчи бўлади. Бунинг оғир жиноят эканига 
шариатда бировнинг уйига ўғринча мўралаган кишининг кўзи 
кўр қилинишга буюрилгани етарли далил бўлади. Расулуллоҳ 
соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтганлар:
“Ким бирор 
қавмнинг уйига рухсатсиз мўраласа, улар унинг кўзини ўйиб 
олишлари ҳалол бўлади” (Имом Муслим ривояти, 3/1699).
Бошқа бир ривоятда: “Унинг кўзини ўйиб олсалар, ҳеч 
қандай тўлов ҳам, қасос ҳам йўқ”, дейилади
(Имом Аҳмад 
ривояти, 2/385. Албоний. «Саҳиҳ ал
-
жомеъ», 6022).