«Архитектура» факультети

Битирув малакавий иши 
“Дизайн” кафедраси
бет 

---

Улкан бойликлар ва имкониятлар мавжуд бўлишига қарамай ҳозирги вақтда 
сайёрамизда 1 млрд. киши тўйиб овқат емайди, улардан 400 млн. киши умуман оч, 
қолган 600 млн. киши эса шунчалик кам овқат емоқдаларки уларнинг ўртача умри 
икки марта қисқарган. Ер юзидаги очарчиликни бартараф этиш учун табиат 
бойликларидан аввало қишлоқ хўжалик ерлари ва ҳайдаладиган ерлардан оқилона 
фойдаланиш йўли билан озиқ-овқат маҳсулотлари ишлаб чиқаришни йўлга қўйиш 
талаб этилади. 
"Демографик портлаш" минерал хом-ашё ўрмон, ёнилғи, сув, ер, биологик ва 
бошқа бойликларидан фойдаланишнинг кескин ошишига сабаб бўлади. Бу эса ўз 
навбатида унча узоқ бўлмаган келажакда табиатдаги мувозанат бузилишига, айрим 
табиий бойликларни тугалланишига олиб келиши мумкин. Иккинчидан, табиатга 
тушаётган оғир юкни бутун дунё миқёсида олиб кўрилса, атроф-муҳит 
ифлосланишини олдини олиш чора-тадбирлари кўрилмаса ер юзидаги аҳолига 
жиддий зарар етказиши муқаррар кейинги йилларда маиший ва ишлаб чиқариш 
чиқиндиларини йўқотиш ва зарарсизлантириш ҳамма жойда шаҳарда ҳам, қишлоқда 
ҳам пайдо бўлган муаммодир. 
Ўзбекистон шаҳарлари собиқ Совет Иттифоққидаги бошқа шаҳарларга 
қараганда айниқса ёз ойларида, асосан мева ва сабзавот чиқиндилари ҳаддан ташқари 
кўпайиб кетиши билан ажралиб туради. Пойтахтда ҳозирнинг ўзида шаҳар ахлатини 
қайта ишловчи завод ишлаб турибди. Унинг пировард маҳсулоти органик ўғит 
сифатида ишлатиладиган компостдир. Ишлаб чиқариш чиқиндиларидан фойдаланиш 
келгусида атроф-муҳитнинг ифлосланишига умуман йўл қўймайдиган чиқиндисиз 
технологияни қўллаш йўлидаги илк қадамдир. 
Шаҳарларда ҳар куни жуда катта ҳажмда маиший ва ишлаб чиқариш 
чиқиндилари йиғилади. Европа мамлакатларида ҳар бир кишига бир йилда тўғри 
келадиган маиший чиқиндилар нормаси ҳисоблаб чиқилган. Улар Буюк Британияда 
240 кг, Олмонияда 365 кг, Швейцарияда 200 кг, Швецияда 300-400 кг , Данияда 260 
кг, собиқ иттифоқда 260-360 кг ни ташкил этади.