«Архитектура» факультети

Битирув малакавий иши 
“Дизайн” кафедраси
бет 

---

ва шу кабилар фактураси берилади. 
Ортогонал проекция—жуда шартли тасвирдир. У ҳали биз архитектура 
бушлиги ва ундаги предметлар билан биргаликда ҳақиқатда ҳам кўрадиган 
манзарадан анча узоқдир. Бунда чизиқли перспектива деган перспектива ёрдамга 
келади ва интерьер ҳақиқатдан йироқ тасвирланади: айни вақтда шип, пол, деворлар 
биздан узоқлашган сари кичрайган ҳолда, яъни бизнинг кўзимиз тахминан қамраб 
оладиган тарзда кўрсатилади. 
Саноат муҳитининг, уйғунлиги ўз хусусиятларига эгадир. Завод шароитида, 
цехда кўп нарсаларни соф инженерлик омиллари тақозо қилади: машиналар ёки 
бошқа асбоб-ускуналар турли заводларда ва турли вақтда тайёрланиши мумкин; улар 
шаклларининг умумийлигини, гармоник жиҳатдан ўзаро боғлиқлигини топиш баъзан 
анча кийин бўлади ёки бутунлай мумкин бўлмайди. 
Бу уринда инсон психикасининг баъзи бир хусусиятларини ҳисобга олиш ёрдам 
беради. Гап шундаки, биз ўзимизни қуршаб олган муҳитни танлаб идрок этамиз. 
Нималардир жамланади, бир қадар яхлит нарса қилиб бирлаштирилади ва маълум 
даражада тугалланган композиция сифатида идрок этилади, нималардир ўша 
бўшлиқда жойлашган бўлса-да, умуман сезилмайди. 
Лойиҳачи худди режиссёрга ўхшаб муҳитни кўриш, психологик идрок этиш 
жараёнини ташкил этади, баъзи бир предметларни бир-бири билан боғлайди ва 
бошқаларини ёлгизлаб куяди, яъни уларга бўшлиқни бир қадар «тўлдирувчилик» 
ролини беради. Натижада композицион мавзу деган мавзу вужудга келади. 
Баъзан дизайнер планировка тасдиқлангандан кейин иш бошлайди, унинг 
вазифаси эса муҳитни (айтайлик, скамейкалар, киоскалар, фонарлар ва шу 
кабиларни) 
ободонлаштиришнинг 
айрим 
элементларини 
лойиҳалашдир. 
Буюмларнинг габаритлари ва материаллар олдиндан белгилаб қўйилган бўлиши ҳам 
мумкин. 
Иккинчи ҳолда дизайнер бўшлиқни ўзи хал қилишига тўғри келади, бунда у 
кўпинча турли-туман муаммоларга дуч келади.